ستار لقایی می نویسد:

آزادی: قیام علیه تبدیل جهان، به اردوگاهِ های بردگی ِ اقتصادی

برای شناساندن الیگارشی ی آخوندی، عنوان «دیکتاتور» با همه ی معیارهای شناخته شده ی سیاسی، فرهنگی و اجتماعی، فاقد بار عاطفی لازم است. حتی عناوین «کوشش گر احیای برده داری» و «جنایتکار» نیز نمی تواند معرف واقعی این حکومتِ پلشت باشد. از نگاهِ فقیهِ سفیه و مزدوران اش، «آزادی»، تعاشر با «حشرات الارض» معنی می شود. از این رو تکلیف همه ی آزادی خواهان با این جانوران روشن است؟ اما آیا آن چه در کشورهای متمدن غرب جاری است، «آزادی» واقعی است؟
- به تصور ِ من، نه. و چرا نه؟
زیرا در غرب مقبولیتِ هر آن چه را که قرار است به مردم تحمیل بشود، از طریق رسانه های گروهی، و به مدد «علم تبلیغات»، در ذهن ها، نشاء می کنند. بعضی از این مردم، بی توجّه از حاشیه ی آن، می گذرند و ترجیح می دهند، پس از کار طاقت فرسای روزانه، زمان ِ بی کاری شان را با تماشای برنامه های عوام پسند تلویزیونی، و یا با حضور در می خانه ها، قمارخانه ها، و کلاب های گوناگون پُر کنند، ولی عده یی قلیل، گه گاه با تحمیلی یاتِ حکومتگران، مخالفت می کنند و حتی علیه آن، تظاهرات به راه می اندازند. و حین تظاهرات، گاهی با پلیس هم درگیر می شوند و احتمالاً به چند اتومبیل و یا اماکن عمومی خسارت هایی نیز وارد می سازند. اما سرانجام طرح مورد نظر، از سوی نمایندگان مردم، در پارلمان، پذیرفته می شود... و می شود «قانون». و وقتی شد «قانون»، در سرزمینی که دموکراسی ِ پارلمانی، حکومت می کند، باید به این «قانون» احترام گذاشت. و تخطی از این «قانون» جرم است. و «مجرم» بسته به چگونگی و علیّت و نوع جرم، «جریمه» یا «مجازات» می شود.
اما همین «مجرم» آزاد است در رویارویی با «قانون»ی که موجب محکومیتِ او بوده است، مقاله بنویسد، یا سخن بگوید، و یا تصویر بسازد. و حتی با ضابطین قانون درگیر شده، و دوباره با «قانون» رو به رو بشود.
اما در کشور ما، که همه ی ابزارهای دینی، پلیسی، نظامی، امنیتی، سیاسی، اقتصادی و... فرهنگی، در اختیار ِ الیگارشی ِ آخوندی است، برای انجام هیچ عملی، نیاز به تصویب قانون نیست. نه نظر مردم درباره اش، استعلام می شود و نه مردم از طرح های احتمالی ِ حکومتِ آگاه می شوند و نه لزومی دارد که آگاه بشوند!
در حکومت پادشاهی، «شاهِ شاهان» اگر شب نمی توانست بخوابد، مثلِ دیکتاتور «صد سال تنهایی» به میل مبارک، شب را روز اعلام می کرد، اما دستور می داد، برای آن که مردم او را باور کنند، مزدوران اش، همان نیمه شب، به پنجره ی بعضی خانه ها، خورشیدهای کاغذی بچسبانند. و گروهی چاکر، «رؤیت خورشید را تأیید می کردند». و آن که خورشید را ندیده بود، متهم می شد، به اقدام علیه امنیتِ مملکت. و چنین جسارتی مجازات اش، مسجونیت در سجن های شاهانه بود.
اما در حکومت «آخوندی» وضع قابل قیاس با گذشته نیست.
«ولی فقیه» اگر به علت پر خوری و یا هر دلیل دیگری، شب نتواند بخوابد، و هوس کند که شب، روز باشد، فتوا صادر می کند که روز است. و در توجیه فتوا، می گوید که سیدی نورانی، به خواب اش آمده است و گفته است اکنون روز است و آن که خورشید را نمی بیند حلال زاده نباشد، و هیچ کس مجاز نیست بگوید، شب است. همه باید بنا به فتوای فقیه بیدار بشوند، و چون عروسک های خیمه شب بازی، آن جور که او و مزدوران اش می خواهند، به حرکت درآیند، و او را ستایش کنند. و کسی حق ندارد بپرسد «چرا؟»، زیرا در فقهِ فقیه، اطاعت از او، اساس ایمان است، و پرسش حرام است و حد شرعی دارد، و آن که به فرمان او به خیابان نیاید، «ضد انقلاب»، محارب با خدا و نماینده ی خدا و امام غایب، در روی کره ی زمین است. و جزای این «ضد انقلاب» که مفسد فی الارض هم هست، همانا، بعد از شکنجه های فراوان، اعدام است.
- در ملاء عام، و یا در پنهان؟
- فرقی نمی کند.
در این حکومت، کسی مجاز نیست، از حقوق انسانی اش سخن بگوید و یا در برابر کار طاقت فرسایی که انجام می دهد، پس از چند ماه انتظار، دستمزد حقه اش را طلب کند.
در حقیقت، هر دو سیستم، یعنی غربِ متمدن و پیشرفته و کشور مفلوک و عصر حجری ِ ما، با هم یک نقطه ی مشترک دارند و آن تقسیم «غنائم مردم» است. به کلامی دیگر، در هر دو سیستم، بی آن که «ارزش ِ اضافی» مورد گفتگو باشد، تمامی «حاصل کار مردم» در اختیار صاحبانِ «سرمایه» قرار می گیرد. که در غرب، نماد آن شرکت های بزرگِ چند ملیتی ِ مالی و تولیدی و توزیع کننده هستند، و در کشور طاعون زده ی ما، «الیگارشی ی آخوندی». که مجموع سرمایه های آنان، بسیار بیشتر از دارایی های مردم است. تنها تفاوتی که وجود دارد، این است که در غرب متمدن «کار» و «مال» مردم را می دزدند، ولی در الیگارشی ی آخوندی، «کار»، «مال» و «جان»، هر سه را مصادره ی انقلابی!! می کنند.
اولی از طریق «قانون» و به دستیاری بانک ها و کردیت کارت های رنگارنگ، و وام با بهره های گونگون، همه ی کار و هستی و نیروی مردم را درو می کند و دومی از طریق «فتوا»، «فرمان» و «اراده ی الهی» و «اسلحه ی پاسداران ِ مزدور»... همین کار را انجام می دهد.
اولی در کنار هر دادگاه و زندان یک کلاس آشنایی با «قانون» ایجاد می کند تا معترض، تعلیم ببیند که چه گونه، «قانونی» اعتراض کند و دومی، به قول سلطانپور در «سر زمینِ انقلاب های مغلوب»، وسیله‌ی چوبه ی دار یا جوخه ی تیرباران، و یا وسایل قطع دست و پا، با مردم رو به رو می‌شود، تا سرهای سبز، به سرعت بر باد برود، و موجب عبرتِ عموم بشود. و بدین وسیله زبان ِ سرخ و تخم اعتراض بر افتد.
در اولی اصولی هست که باید رعایت بشود و مردم هم به ناچار رعایت می کنند. اما در کشور ما هیچ عملی برای همیشه و یا زمانی معلوم، مجاز و آزاد نیست. دیروز اطاعت از «ظل الله» (شاهِ شاهان) ضرورت ملی!! بود و امروز ستایش ِ «فقیهِ سفیه» قانون الهی است و شخص او «واجب الطاعة»... اما این ستایش و اطاعت، «محدود» به «حدودی» زمانی است. و متأسفانه آن «حدود» نا‌معلوم است. زیرا فردا، وقتی همین «فقیهِ سفیه» سقط شد، فقیه تازه، به جرم ستایش فقیه پیشین، مردم را از طناب دار آونگ می کند. اوایل انقلاب هیچ جانوری از نو رسیدگان آخوندی به مردم نگفت که عضویت در سازمان سازمان های سیاسی جرم تلقی می شود. از آن بدتر، روح الله خمینی، آقایان بنی صدر، قطب زاده و چند تن دیگر را فرزند معنوی خود نامید و آقای قطب زاده را به ریاست رادیو و تلویزیون منصوب کرد و با ترفندهای بی شمار آقای بنی صدر را به مقام ریاست جمهوری رسانید، ولی بعد از مدتی کوتاه، نه تنها قطب زاده را اعدام کرد، بلکه کسانی را که با او و یا با بنی صدر، همکاری کرده بودند، به جوخه های اعدام سپرد. و بنی صدر نیز اگر از یاری های مجاهدین خلق بهره مند نشده بود، سرنوشتی به سان قطب زاده داشت.
به عللی که گفته آمد، نیاز مردم به «آزادی» در همه ی جوامع یکسان نیست. اما قطعاً در همه ی جوامع، حکومت ها و صاحبان سرمایه، به ویژه «الیگارشی آخوندی» در ایران، نیازی به «آزادی» ندارند.
«آزادی» سلاح مورد نیاز زحمتکشان است. به همین علت است که «قهرمانان آزادی» در همه ی جهان، از میان توده ها برخاسته اند. نمونه اش در کشور خود ما، ستار خان و کاوه و پهلوان خورشید و ابومسلم و...
حال این پرسش مطرح است که این «سلاح آزادی» که مورد نیاز قشر زحمتکش جامعه است، چیست و یا حداقل باید چه باشد؟؟ آن را چه گونه می توان تعریف کرد؟ و نیاز به آن، تا چه حد و مرزی است؟ و حصول به آن چه گونه امکان پذیر است؟
آیا «آزادی» بی حدّ و حصر قلم، سخن و تصویر، همان ناجی بزرگی است که همه ی مردم در انتظار ظهور اش هستند؟
و یا این که «آزادی»، یعنی حق بوجود آمدن اقلیت ها و امکان رشد اقلیت به اکثریت و نیز در صورت لزوم، انحلال صلح جویانه ی اکثریت و یا باز گشت به اقلیت و مرعی داشتن ِ حقوق همه ی اقلیت ها، در همه ی زمان ها؟
آیا حضور فعالانه ی نهادهای حزبی در حکومت و پارلمان، برای حصول به «آزادی» کافی است و می توان به مدد آن، مفاسدِ اجتماعی و سیاسی و فرهنگی و نیز فقر و عواقب ناشی از آن را ریشه کن کرد، یا این که برای احزاب و نمایندگان پارلمان، منافع شخصی و گروهی و حزبی، بر منافع عمومی رجحان دارد؟
و یا نه، «آزادی»، رها شدن از همه ی وابستگی های قومی، سیاسی، اجتماعی، دینی، فرقه گرایی و تحزب و هر ایدئولوژی است؟ یعنی رهایی از کانون «حتمیت تجزیه ناپذیر» که سارتر گفته است؟
آیا «آزادی»، «سوزاندن همه ی چیزهایی است که برآن سجده می کنیم و سجده کردن همه ی آن چیزهایی است که سوزانده ایم»؟
آیا حصول به «آزادی»، بدون وجود عدالت، مساوات و مواسات عمومی، در کلّ جامعه، ممکن است؟
آیا رسیدن مدافعان طبقه ی کارگر به «آزادی»، می تواند «آزادی» را در کل جامعه تعمیم ببخشد؟ و آیا «آزادی»های فردی با سوسیالیسم، تأمین می شود؟
آیا «آزادی»، شرط پذیر است؟
آیا «آزادی»، به انسان این پروانه را می دهد که هر کار دلش خواست انجام بدهد؟
و یا این که «آزادی»، قیام مدنی علیه بندگی و بردگی ِ «اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی»ی انسان است و قیام علیه تبدیل جهان، به اردوگاه های وحشتناکی است که صاحبان سرمایه ساخته اند؟ و هر روز به بهانه یی، خون مردم را می مکند. و بانک هاشان ناگهان با بحران رو به رو می شوند و تاوان بحران زدایی را باید دستمزد بگیران، به عنوان مالیات تأدیه کنند!؟
نمی دانم. اما مطمئن هستم تا «سرمایه» هست، «آزادی» بدون حد و حصر وجود نخواهد داشت. زیرا «سرمایه» به گوهر علیه «آزادی» است. و «آزادی»، امکان رشد نخواهد یافت، مگر با حذف «سرمایه».
اما آیا حذف «سرمایه»، بدون حذف «صاحبان سرمایه»، مقدور خواهد بود؟ و آیا حذف «صاحبان سرمایه»، پذیرفتنی است و یک کنش آزادی ستیزانه نیست!؟

ستار لقایی می نویسد: فرار از جهنم ولی فقیه

تلفن زنگ می زد.
مردِ یک پا، عصاش را محکم به پای مصنوعی اش کوبید و با خشم پرسید: چرا نه؟
و بین شان سکوت نشست.
زنگ تلفن ادامه داشت.
سرهاشان پایین بود.
زنگ تلفن قطع شد.
مرد فریاد زد: چرا نه!؟
باز سکوت.
تلفن زنگ زد.
زن در حالی که اشک هاش را پاک می کرد، گفت: نمی خوای جواب بدی؟
- نه!
- می ترسی!؟
- نه!
- اگه نمی ترسی، جواب بده!
- تو که نمی ترسی جواب بده.
- پس می ترسی!؟
- گفتنم، نه!
- شاید خودش باشه!؟
- نیست. او الان اون طرفه!
- از کجا می دونی!؟

زنگ تلفن ادامه داشت. زن با نگرانی گفت: «من چواب می دم.» و گوشی را برداشت: الو؟... الو...؟ قطع شد.
چند لحظه یی بین شان سکوت نشست. مرد دوباره پرسید: به من بگو چرا نه!؟
- هر وقت تونستی از نوک دماغ ات کمی جلوتر رو هم ببینی، می فهمی!
- من؟ من دورترها رو هم دیدم.
- شاید یک روزی. ولی حالا نه. تو چه گونه می تونی از کوه و دره بگذری؟
- می تونم. مگه اون نگذشته؟
- چه می دونی!؟ هنوز معلوم نیست چی شده. یا بعدش چی به سر اش خواهد اومد. اگه حادثه ی بدی پیش بیاد، تو مقصری. پرش دادی. ول اش کردی تو هوا. بدون این که بلد باشه بپره.
- ولی خودش یاد می گیره پرواز کنه.
- می دونم چرا این کار رو کردی!؟ واسه ی این که می ترسیدی. می دونستی می خواد بره. پرش دادی که خودت رو گول بزنی. که بگی خودش نرفته. من فزستادم اش.
- اگه نرفته بود تا حالا مرده بود.
- یعنی حالا مطمئنی که زنده است؟ چه طور مطمئنی که اون قاچاق چی ِ لندهور...
- اگه خودش رفته بود چه کار می کردی؟
- اون وقت خودش رفته بود. تازه، از کجا معلوم بود که می رفت؟ نمی رفت.
- گفتم که... ما هم باید بریم.
- باز شروع کردی؟ من هم گفتم نه.
- ...و من هم می پرسم چرا نه!؟
- من نمی خوام زندگی مون داغون بشه. من این جا ریشه دارم. مادر هست. وطن ام این جا ست.
- ولی من می گم، «در حقیقت عالم یک وطن محسوب است...» و کره ی زمین خونه ی همه ی مردم جهانه.
- ادبیات نباف.
- اگه نگاهی به اون کتاب ها می کردی، آن وقت خیلی چیزها حالی ات می شد...
- همه چیز من این جاست...
- ولی من می خوام از این جا فرار کنم.
زن فریاد زد: من نمی خوام دیوونه بشم. نمی خوام تو دیوونه بشی... می فهمی!؟
خون به صورت مرد دوید. داغ شد. با خشم گفت: مادرت برات از همه چیز مهمتره انگاری...؟
- تو جرأت نداری با واقعیت رو به رو بشی. با این وضع؟ با یک پای چوبی؟
- وقتی خروج ممنوعه... راه دیگه یی هست؟
تلفن زنگ زد. زن لحظه یی مردد ماند. بعد گوشی را برداشت: الو؟... مامان؟... چی یه؟... چرا گریه می کنی؟ (چند لحظه سکوت) چی شده؟... کدوم روزنامه؟... چه نوشته؟... کشتنش!؟
سکوت می کند. گوش می دهد. صورت اش در هم می شود. می نالد. به مرد می نگرد. بر سر می کوبد.
مرد بی مقاومت به دیوار تکیه می دهد و در خود می شکند...

ستار لقایی می نویسد: نه، در رو وا نمی کنم!

خوشگل.خوشگلای من اسمش هست «لئوناردو- ستار- سیف» . او تنها نوه ی من از تنها فرزند من است. سیف اسم پدر من بوده است که من او را به عنوان مراد و مرشد و پدر جسمانی و روحانی، عاشقانه دوست می داشتم و 8 سال پیش در ایران، در گذشت و من هنوز بار اندوه از دست دادنش را بر دوش دارم. به ویژه آن که مدت 22 سال شانس دیدنش را نداشتم.
آقای لئو از من چهار صد کیلومتر دور است. و فقط هر دو هفته یکبار، دو روز شانس دیدنش را دارم. که آن دو روز، وقت من به تمامی با او می گذرد. او شب ها روی تخت من می خوابد و می خواهد برایش قصه بگویم. من هم همین کار را می کنم. و دو هفته بعد، از من می خواهد همان قصه ی دو هفته پیش را، دوباره برایش تعریف بکنم. ومن متاسفانه بیاد نمی آورم که چه قصه یی فی البداهه ساخته ام و برایش گفته ام. اما بچه همان قصه را می خواهد. و من به ناچار قصه ی دیگری از خودم می سازم. و او می گوید: نه این جور نیست. از این رو تصمیم گرفته ام هرچه را برایش تعریف می کنم، به فارسی، و با تغییراتی برای بچه های چهل ساله، بنویسم که با مشکل فشار به حافظه روبرو نشوم. قصه ی زیر یکی از همان ها است.
س. ل.


- "این حرف رو نزن مادر، این جور نیست." - جوجه به مادرش گفت.
مادر جواب داد: "بچه نشو، گربه زاهد و عابد نمیشه..."
- "بچه گربه لولو نیست، مادر. من هم بچه نیستم."
- "برای ما گربه دقیقاً لولو است و بالاخره یک روزی، تو رو می خوره و داغتو به دلم می ذاره..."
- "مادر، تو چه جوری از دلت میاد، این حیوون بی آزار، مهربون و نازنین رو با او چشمای قشنگش، لولو خطاب بکنی؟"
گفتگوی جوجه و مادرش چند دقیقه یی طول کشید و جوجه قانع نشد که از معاشرت با بچه گربه حذر کند... و مادر بعد از گفتگویی بی حاصل، به خواب بعد از ظهری فرو رفت. جوجه از فرصت استفاده کرد و از لانه خارج شد و توی باغ به گشت و گذار پرداخت وگاهی هم زیر لب آواز می خواند.
بچه گربه که از دور رفتار و حرکات جوجه را زیر نظر داشت، در فرصتی مناسب، به نحوی که برخوردش، طبیعی جلوه کند، مقابل او ظاهر شد و با لبخندی دوستانه و لحنی سرشار از محبت گفت: "سلام خانوم خانوما، با این همه طنازی و زیبایی، کجا می‌ری!؟ چقدر قشنگ راه می‌ری!؟ چه خرامان!؟ چه موزون!؟ راه رفتنت مثل غزل های حافظ می مونه..."
- "سلام، مرسی چشم دریایی که راه رفتن منو قشنگ می بینی. راستی بگو ببینم، غزل های حافظ چیه؟"
بچه گربه گفت: "راستش رو بخوای خودم هم نمی دونم... این رو از پسر جوونی شنیدم که هر روز عصر، با یک دختر زیبا، میان این جا و زیر درخت عناب با هم عشقبازی می کنند."
جوجه گفت: "دلم گرفته بود. فکر کردم از لونه بزنم بیرون و هوایی بخورم."
بچه گربه با شیرین زبانی گفت: "خوشگله! حیف نیست دلت بگیره. بزن بریم یک گوشه ی خلوت. من ورجه ورجه می کنم، تو بخند، تا دلت وا بشه..."
- "خب همین جا ورجه ورجه کن تا بخندم."
- "این جا؟ این جا که نمی شه..."
- "چرا نمی شه!؟
- "واسه ی این که می خوام تو رو خیلی بخندونم. این جا نمیشه... شاید کسی بیاد."
- "چه اشکالی داره!؟ اگه کسی بیاد، اون هم می خنده..."
بچه گربه با شرمی ساختگی گفت: "آخه می خوام با تو عشق بازی هم بکنم."
جوجه که از خجالت سرخ شده بود، گفت: "نکنه قصد بدی داری! آخه مادرم میگه تو لولوئی. می خوای منو بخوری..."
این بار بچه گربه سرخ شد. گفت: "مادرها همیشه همین طورند. من چرا باید تو رو بخورم. مگه من جوجه خورم!؟ بزن بریم اون پایین ها، طرف در باغ، اون جا هیچ کی نیست. خلوتِ خلوته."
دو تایی با هم راه افتادند. بچه گربه در اندیشه بود که چه گونه درس‌های مادرش را عملی سازد و نخستین طعمه‌اش را شکار کند. و جوجه در دو حالت ترس و لذّت غوطه‌ور بود. یاد عشق بازی مادرش افتاد با آقا خروسه. و زمزمه‌های عاشقانه‌شان. از سویی وسوسه‌ی عشقبازی همه‌ی وجودش را پر کرده بود. و از سوی دیگر، این فکر وحشتناک، که اگر بچه گربه قصد شکارش را داشت، چه عکس العملی باید از خودش نشان بدهد.
وقتی نزدیکی های در باغ رسیدند، بچه گربه موقعیت را برای انجام نقشه اش مناسب تشخیص داد و در یک چشم بهم زدن جست زد و گلوی جوجه را به دندان گرفت... جوجه عکس العمل نشان داد... و دو پایش را لای دو پای بچه گربه فرو کرد و محکم فشار داد... بچه گربه جیغ کشید... و چون دهانش باز شد که جیغ بکشد، جوجه گریخت و با لحن شماتت آمیزی گفت: "هان! پس مادرم راست می گفت. تو قصد داشتی منو بخوری!؟"
بچه گربه که سنگ‌اش به دیوار خورده بود، گفت: "دیوانه جان، چرا چنین کردی. من می خواستم ناز و نوازشت بکنم..."
جوجه با ناباوری گفت: "مرده شور ناز و نوازشت رو ببره..."
بچه گربه گفت: "آخه عشق بازی گربه ها این جوری شروع می‌شه."
جوجه با خشم پاسخ داد: "برو کلک نزن. مادرم داستان گربه و جوجه رو که توی کتاب سوم ابتدائی چاپ شده، برام تعریف کرده... ولی فکر کردم این یکی هم، مثل بقیه داستان ها دروغه، حالا یقین کردم در پی هر قصه‌یی، حقیقتی هس."
- "نه خوشگله، هر چه در کتاب های ابتدائی خوندی دروغه. ببین! مثلا میگن نان و پنیر غذای خوشمزه‌یی است. انصاف داشته باش، این حرف راسته؟ خب معلومه که دروغه. نان که با پنیر خوشمزه نمی‌شه. این پنیره که با نان خوشمزه است. می‌گی نه، برو خودت امتحان کن."
- "تو از کجا می دونی؟ مگه تو هم پنیر می خوری؟"
- "من می دونم. آخه مادرم معلمه."
جوجه یقین کرد که بچه گربه در پی آزار جوجه هست. گفت: "قبوله. ولی من می‌خوام کارامو بکنم. یعنی جیش دارم. تو برو جلوی در باغ واستا، کسی نیاد، تا من جیش بکنم، بعد با هم بریم توی کوچه باغ قدم بزنیم."
- "آخه ، چند تا سگ توی کوچه باغن. اگه برم شاید منو آزار بدن."
جوجه با خنده گفت: "نترس! من این جام. اگه سگ‌ها بخوان اذیتت بکنن، من میام جلو، و بهشون توضیح میدم که تو عشق منی..."
بچه گربه که نمی دانست چه جوابی باید بدهد، به ناچار قبول کرد و رفت جلو در ایستاد، به گونه یی که دمش روی چهار چوبه در قرار گرفت. جوجه از فرصت استفاده کرد و در را بست و از داخل کلون کرد. دم بچه گربه لای در ماند و خودش بیرون در، داخل کوچه... بچه گربه فریاد زد: "آهااای خوشگله، دم من لای در گیر کرده. در رو واکن..."
جوجه خندید و در حالی‌که می رقصید با آواز گفت: "نه! در رو وا نمی کنم... نه! در رو وا نمی کنم..."
- "جان مادرت وا کن..."
- "نه! در رو وا نمی کنم..."
- "وا کن میگم. این چه وقت «فرخ زاد» بازییه... وا کن. سگ‌ها دارن میان... کتاب های درسی ننوشته اند. میگم وا کن، سگ‌ها اومدن..."
صدای عوعو سگ‌ها بلند شد. بچه گربه فریاد زد: "جان مادرت وا کن. سگ‌ها دارن میاااا...."
جوجه با سرعت از محل دور شد. و به طرف لانه اش رفت. مادرش به خواب عمیقی فرو رفته بود. او رنگ پریده، کنار مادرش دراز کشید.


توضیح: «نه در رو وا نمی کنم.» ترانه یی است که فریدون فرخ‌زاد، شاعر و هنرمند ایرانی در اوایل دهه ی 50 اجرا کرد. فرخ زاد از هنرمندان جسوری بود که چهره‌ی شوهای تلویزیونی را عوض کرد. او به دست مزدوران و فرستادگان الیگارشی انسان ستیزِ آخوندی، در آلمان به قتل رسید. یاد‌ش گرامی باد.

قصه یی براي نوه ام.

ستار لقايي مي نويسد:

کلاغ سياه و جناب روباه

کلاغ سياه، يک روز بهاري، از کنار چادرِ يک خانواده ي عشيره يي، قالب پنيري دزديد و به سرعت گريخت و روي بلندترين شاخه ي بلندترين سپيدار آن ناحيه نشست و به خودش به خاطر عملي که مرتکب شده بود، تبريک گفت.
روباه زرد که از دور ناظر حرکات کلاغ سياه بود، به فکر ربودن طعمه، از منقار او افتاد. لحظه يي به انديشه نشست، سپس عباي شکلاتي اش را روي دوش اش انداخت، نعلين هاش را پوشيد و عمامه ي سياه اش را بر سر گذاشت و به سرعت خودش را به درخت سپيداري که کلاغ سياه، روي بلندترين شاخه ي آن نشسته بود، رساند و با لحني گرم و صميمي به او صبح به خير گفت و حتي او را دوست صميمي و شريف خودش خطاب کرد.
کلاغ سياه همچنان که قالب پنير را در منقار داشت، آهسته و زير لب و با لحني سرد جواب داد: «صبح به خير، حاج آقا."
روباه زرد، مزورانه و با لبخندی تصنعي از لطافت فوق العاده ي هوای آن روز و دوست داشتني بودن آن تعريف کرد.
کلاغ بي آن که حرفي بزند، با اشاره ي سر، کلام روباه را صحه گذاشت.
روباه با چرب زباني تظاهر کرد که بي نهايت عاشق صداي جذاب و نغمه سرايي هاي کلاغ سياه است، و هرگاه که او آواز مي خواند، همه ي جان اش، گوش مي شود و از آن لذّت مي برد. تا آن جا که حتی با نواي گرم و روح نواز او، که نوازشگر روح و روان شاعران و هنرمندان است، تا آسمانِ رؤياهاي ناشناخته پرواز مي کند و بانوي شعري در ذهن اش جان مي گيرد که پيراهني از مهتاب به تن کرده باشد.
کلاغ بي آن که سخني بگويد، با اشاره سر و بال و پا، از تملق های روباه زرد تشکر کرد.
روباه ادامه داد، الحان جذاب کلاغ، صداي همه ي بلبلان و قمريان را از رونق انداخته است، و امروز جوانان ناحیه، يک پارچه، طرفدار صداي بي نظير کلاغ سياه هستند، با آن مي خندند، با آن مي رقصند، با آن عشقبازي مي کنند و همراهِ با آن مي خوانند و...
کلاغ سياه دوباره تعظيمي کرد که يعني متشکرم...
و روباه ادامه داد که سخت بيمار و عليل است، و آخرين روزهاي عمرش را می گذراند. و اگر از امروز بگذرد، ممکن است، هرگز شانس شنیدن صدای جادویی کلاغ سیاه را نداشته باشد. و فریاد برآورد: «ای پرنده ی زیبا! آرزوي اين بيمار را برآور... بخوان. برايم بهترين آوازهايت را بخوان. هر چه دوست داري بخوان...»
کلاغ نگاهي به روباه انداخت و بدون آن که دهانش را باز کند، زير لب گفت: «خواهم خواند، جناب ملا. خواهم خواند...»
روباه دو باره فرياد بر آورد: «اي خوش آواز، بخوان و حزن مرا به شادي تبديل کن.»
کلاغ با آرامش از جاي برخاست، به درون لانه اش رفت، که روي شاخه يي ديگر از همان درخت قرار داشت. قالب پنير را درون يخچال اش گذاشت، درش را قفل کرد و بازگشت و در پاسخ روباه زرد، گفت: «دوست من! اطاعت مي شود، براي تو زيباترين آوازهايم را مي خوانم و آرزو مي کنم، هميشه سالم و پايدار بماني و فرصت آن را داشته باشي که هر روز صداي مرا گوش کني.»
... و با صدايي دل خراش، شروع کرد به قارقار کردن.
روباه از اين که تيرش به سنگ خورده بود، ناراحت شد، ولي نوميد نشد و قارقارهاي ناهنجار کلاغ سياه را که چون سوهاني بر روان اش بود، با حوصله گوش کرد و حتي برايش کف هم زد و به او بابت هنرش تبریک هم گفت...
کلاغ با لبخندي سرشار از غرور گفت که هميشه در خدمت روباه خواهد بود و هر گاه او اراده کند، برايش آواز خواهد خواند.
روباه از کلاغ به خاطر قارقارش، سپاسگزاري! کرد و به عنوان قدرداني و جبران آواز خوانیِ این پرنده ی سیاه و زشت آواز، او را به نوشيدن قهوه يي، در گران ترين و بهترين قهوه خانه ي شهر، که مي گويند، قهوه هاش را مستقيماً از کلمبيا وارد مي کند، دعوت کرد و فروتنانه به او پیشنهاد کرد، چنانچه ميل داشته باشد، مقداري خوراکي، مثلاً کمی پسته و يا يک قالب پنير، با خودش به همراه بردارد.
کلاغ لبخند زد و گفت: «دوست من، ممه را لولو برد. پنير رفت توي يخچال، درش هم قفل شد... و تو هم گر تضرع کني و گر فرياد، جوجه گربه را پس نخواهد داد... تمام.»
- «جوجه را گربه پس نخواهد داد.»
- «گربه مرد. حالا نوبت جوجه است.»
روباه زرد در عین نومیدی و در حالی که در ذهنش به دنبال راهی برای سرقتِ قالب پنیر، می گشت، گفت: «به هر حال من تو را به قهوه دعوت مي کنم.»
... و کلاغ دعوت روباه را قبول کرد و شروع کرد به پريدن. او مي پريد و روباه مي دويد. و پريدند و دويدند تا رسيدند به قهوه خانه يي که در آن جا، جوجه طلبه ها، خودشان را ورق مي زدند.

در قهوه خانه، هرکدام روي تشکچه يي نشستند و به مخدّه يي تکيه دادند. پيشخدمت، از آن ها پرسيد: چي ميل دارند!؟
هر دو «قهوه» سفارش دادند... و پیشخدمت، آورد. هر دو، قهوه هاشان را نوشيدند و از هر دري گپ زدند. کلاغ را قضاي حاجت آمد و برخاست و با اجازه ي روباه زرد، به بيت الخلاء رفت. چند دقيقه ي گذشت، کلاغ باز نگشت. چند ده دقيقه گذشت، و کلاغ بازنگشت. روباه زرد نگران شد. از پيشخدمت پرسيد: «چه بلايي بر سر دوست من آمده است، او چند ده دقيقه پيش به بيت الخلاء رفته و هنوز بازنگشته است؟»
پيشخدمت به بيت الخلاء رفت، تا ببیند برای کلاغ سیاه چه اتفاقی افتاده است، ولي کلاغ سياه نبود... و پنجره باز بود... و يادداشتي کنار پنجره گذاشته شده بود با اين مضمون: «اين آخوند مکّار خيال مي کند داستان کلاغ و روباه را ما در کتاب هاي ابتدائي نخوانده ايم، يا فراموش کرده ايم.»
پيشخدمت به داخل سالن برگشت و يادداشت را به روباه زرد داد. روباه سخت برآشفت و از جاي برخاست و فرياد زد: «من پدر اين کلاغ دزد را در مي آورم. به او درسي مي دهم که هرگز فراموش نکند. روزگارش را سياه مي کنم. مادرش را به عزاش مي نشانم.» و سپس با عصبانيت به طرف در خروجي رفت. پيشخدمت جلو او را گرفت: «آهاي حاج آقا، کجا؟»
- «مي روم مادر آن کلاغ دزد را به عزاش بنشانم.»
- «پول قهوه چه مي شود، حاج آقا؟»
- «...او بايد پول قهوه را مي داد. به من ربطي ندارد. من مهمان او بودم.»
- «متاسفم او رفته است و شما بايد پول قهوه را بپردازيد، حاج آقا.»
- «اگر نه چه مي شود؟»
پشخدمت حوصله اش سر رفت و با عصبانيت گفت: «پوستت را مي کنم و مي فروشم به دباغ تا با آن پالتو پوست درست کند، براي پير زن هاي پولدار.»
- «درست حرف بزن پسر! مگر مملکت بي صاحب است. شکايت مي کنم به پاسدار خانه.»
- «درست است. کاملا درست است. خيلي خيلي کاملا درست است، اما... و اما تا صاحبش پيدابشود، پوست تو پالتو هم شده است.»
- «غلط مي کني. من ملبس به تشريف شريف روحانيت هستم! مصونيت روحاني دارم.»
- «اين قهوه خانه متعلق به حجت الاسلام کوسه است. در يک چشم بر هم زدن، مي تواند تو را ببلعد و فردا صبح بقايات را تحويل بدهد به بيت الخلاء. زود باش پول قهوه را بده.»
- «اگر پول نداشتم چي؟»
- «مي فرستمت به آشپرخانه. آن جا، تمام ظرف هاي امروز را مي شويي و فردا پول ما را تهيه مي کني و مي آوري. و گرنه دادستان ويژه ي جوجه طلبه ها را مي فرستم، پيدات بکند و روده هات را بریزد جلوی چشمانت.»
روباه با دلخوري و غرولند دست اش را کرد، توي جيبش، تا کيفش را بيرون بياورد و پول ميز را بپردازد، ولي با تعجب متوجه شد از کيف اش خبري نيست. به پيشخدمت گفت: «...ولي کيف من دزديده شده است.»
- «متاسفم، يا پول و يا شستن ظرف ها.»
... و بيچاره روباه، چاره يي جز اطاعت نداشت...

ستار لقایی می نویسد:

گوشت خوک

به رفیقم اصغر ادیبی

غروب روز بیست و پنجم شهریور ماه هزار و سی صدو پنجاه و نه، وقتی آقای بامداد از مغازه رافیک ارمنی بیرون می آمد، دو پاسدار، جلوَش را گرفتند. یکی از آن ها پرسید: "چی خریدی از اون سگ ارمنی؟"ـ
آقای بامداد با خونسردی جواب داد: "منظور!؟"ـ
پاسدار گفت: "لابد عرق خریدی؟"ـ
آقای بامداد جواب داد: "کمیته که عرق رو از همه جا ارزون تر می فروشه، اگه عرق می خواستم خُل نبودم که برم سراغ رافیک ارمنی، می آمدم سراغ خود تو. اما من عرق خور نیستم."ـ
پاسدار عصبانی شد و فریاد زد: "بع! به پاسدار اسلام توهین می کنی!؟ بریم کمیته ی منکرات."ـ
آقای بامداد را توقیف کردند و به کمیته ی منکرات بردند. پاسدار به رییس کمیته که مردی بود، چاق و ریشی توپی داشت، گزارش داد که آقای بامداد از رافیک ارمنی عرق خریده است. رییس کمیته با خشونت از آقای بامداد پرسید: "از ارمنی عرق خریده بوده یی!؟"ـ
آقای بامداد با خونسردی گفت:"خیر حاج آقا. رافیک بدبخت عرق نمی فروشه. مگه از ماتحتش سیر شده."ـ
رییس کمیته پرسید: "پس چی خریده بوده یی!؟"ـ
آقای بامداد گفت: "یه کمی گوشت."ـ
رییس کمیته با تعجب پرسید: "مگه رافیک گوشت می فروشه!؟ اون گوشت ها کجاس؟"ـ
آقای بامداد بسته یی را که در دست داشت، نشان داد. رییس کمیته دستور داد، آن را باز کند. آقای بامداد بسته را باز کرد و گذاشت روی میز رییس کمیته. رییس کمیته پرسید: "این چه جور گوشتی است!؟"ـ
پاسدار مداخله کرد و گفت: "قیافه اش داد می زنه که ژامبون خوکه حاج آقا."ـ
رییس کمیته عصبانی شد و گفت: "گوشت خوک می خوری مرتیکه ی بی غیرت! این نجاستی را با انبر بردار و ببر بینداز توی مستراح. خرید از ارمنی حرومه و خریدن گوشت خوک حروم تره. امشب زندونی ات می کنیم تا حجت الاسلام حاکمِ شرع دادگاه منکرات، فردا تکلیفت رو معلوم کنن."ـ
آقای بامداد گفت: "حاج آقا این..." ولی پاسدارها نگذاشتند حرفش را تمام کند، او را با زور به زندان موقت کمیته بردند.ـ
پیش از آقای بامداد، شش تن دیگر آن جا محبوس بودند: سه پسر نوجوان، یک مرد جوان، مردی میان سال و یک پیرمرد تریاکی. جرم هر کدام از آن ها متفاوت بود.ـ
دو تا از سه پسر نوجوان، در ملاء عام، ادای رقاصه های عرب را در آورده بوده اند و سومی به خواهر یک پاسدار متلک گفته بود. مرد جوان، نزدیکی های مدرسه ی دخترانه، دخترها را دید زده بود. مرد میانه سال، جلوی در کمیته، و پشت به در، محکم و با صدای بلند گوزیده بود. پیرمرد ی تریاکی، فحش داده بود به مسئولین کمیته ی توزیع مایحتاج عمومی.ـ
پیرمرد تریاکی که از سایر محبوسین، با تجربه تر بود، آن ها را راهنمایی می کرد که به حاکم شرع چه بگویند تا مجازات اشان سبک تر باشد. وقتی آقای بامداد مشخصات پاسدار را برای پیرمرد تریاکی وصف کرد، پیرمرد او را شناخت و گفت: "اژ اون بی پدر مادراش. پشر قاشم دژده اش. باباش زمون شاه چند دفه به جرم دژدی حبسی شده بوده. بعدشم به خاطر حمل شه کیلو تریاک اعدام اش کردن." همچنین پیرمرد تریاکی به آقای بامداد گفت: "گوشت خوک حروم هش، ولی حد شرعی نداره. حد شرعی باید بر اشاش کتاب، شنت، عقل و اژماع باشه. همین جوری حاکم شرع نمی تونه تو رو تعژیر بکنه."
نکات مهمی بود. آقای بامداد تصمیم گرفت از آن ها بهره برداری بکند و به حاکم شرع بگوید، پاسداری که او را دستگیر کرده است، فاقد صلاحیت است و گوشت خوک نیز اگر چه حرام است، ولی حدٌ شرعی ندارد، پس در اصطلاح حقوقی، اتهام مسموع نیست.ـ
اوائل شب، پاسداری، در زندان را گشود و به محبوسین گفت: "هر کی می خواد شام زهر مار بکنه، پول شو اخ کنه تا یه نفر بره براتون بخره."ـ
پیرمرد تریاکی گفت: "قربون اون قدات جوون. اگه اون جیرره ی تریاک من رو بگیری و واشه ام بیاری، تا آخر عمر، ممنون ات می شم..."ـ
پاسدار با خشونت و تحقیر گفت: "خفه شو مرتیکه ی مفنگی. گفتم هر کی شام می خواد زهر مار بکنه."ـ
یکی از دو پسر نوجوان که عربی رقصیده بودند، گفت: "ما دو تا پول نداریم. ظهر هم نهار نخوردیم. اگه می شه به ننه ام پیغام بده برامون یه لقمه غذا بیاره. از گشنگی شکم درد گرفته یم."ـ
پاسدار شیشکی باد کرد و گفت: "اون غلام ات سیاه بود، جمیله خانوم."ـ
مردی که گوزیده بود یک اسکناس ده تومانی از جیب اش بیرون آورد و گفت: "واسه ی من فقط یه نون سنگک تازه بخر."ـ
پاسدار پول او را نگرفت و با عصبانیت جواب داد: "واسه ی تو، یه گوز پر صدا و یه کاسه گُه سگ می آرم."ـ
مردی که متهم بود نزدیک مدرسه ی دخترانه، چشم چرانی کرده است، گفت: "واسه چی می پرسی؟! بگو گُشنه پلو بخورین. ما هم، همین جا گُشنه می خوابیم و به خودمون فحش می دیم که چرا انقلاب کردیم."ـ
پاسدار عصبانی شد و گفت: "به!! ضد انقلاب هم که هستی!!؟"ـ
آقای بامداد مداخله کرد و به پاسدار گفت: "برادر شما ببخش." و صد تومان به او داد و ادامه داد: "برادر دستور بده پنج تا نون سنگک و مقداری هم پنیر واسه ی ما بخرن، همه مون با هم می خوریم."ـ
پاسدار گفت: "اون قدر بخورین که فردا وقتی شلاق می خورین به خودتون نرینین. مادر قحبه ها!"ـ
نوجوانی که به خواهر یک پاسدار متلک گفته بود، گفت: "مادر فلان خودتی."ـ
پاسدار با خشم به نوجوان حمله کرد و گفت: "با کی بودی گوز!؟ بچه کونی!؟"ـ
مرد تریاکی، با دست، دهان نوجوان را گرفت و آقای بامداد جلو پاسدار را... و گفت: "شما ببخش برادر. بچه اس. نمی فهمه. من از شما معذرت می خوام."ـ
پاسدار غُر زد: "فردا چنون پشت کونت رو بالا بیارم که تا آخر عمرت جاش بمونه."... و پول را گرفت و با عصبانیت در را محکم بست و از پشت قفل کرد. وقتی پاسدار رفت، پیرمرد تریاکی دستش را از جلو دهان نوجوان برداشت و گفت: "عژیژ دل، این ها ژنا ژاده ان. خبیشن. دژدن. شر به شراشون نژار. کار دشتت می دن."ـ
نوجوان با خشم گفت: "مادر قحبه خودشه."ـ
آقای بامداد گفت: "پسر آروم بگیر. می بره یه بلایی سرت در می آره. از این جا که رفتی بیرون، برو تلافی شو سر خواهرش در آر."ـ
نوجوان ساکت شد. نیم ساعت بعد، پاسدار دیگری با پنج نان سنگک بیات شده، که معلوم نبود چند روز مانده بوده است، یک کاسه ماست و کمی خرما برگشت و گفت: "بقاله پنیر نداشت. براتون ماست گرفتم. پنیر می خورین خنگ می شین." و قاه قاه خندید و در را از پشت قفل کرد و رفت. بقیه پول آقای بامداد را هم پس نداد. لابد به عنوان دستمزد خودش برداشته بود.ـ
هر کدام چند لقمه یی نان بیات شده و ماست ترشیده خوردند. پیرمرد تریاکی سرداش بود. می لرزید. آقای بامداد جلیقه اش را در آورد و به او داد. پیرمرد پوشید. بعد یک حب تریاک که در آستین کتش مخفی کرده بود بیرون آورد و گذاشت توی دهانش. بقیه ی زندانی ها هم سردشان بود. نه پتو داشتند، نه بالش و نه زیرانداز. هر کدام گوشه یی، به دیوار تکیه دادند و سعی کردند که بخوابند، ولی غیر از سه پسر نوجوان، هیچ کدام نتوانستند بخوابند. گاهی یکی از آن ها از پیرمرد در باره ی مجازات های احتمالی شان مطالبی می پرسید و پیرمرد جواب می داد.ـ

شب تاریک بود و دراز. و صبح دور از دسترس، انگاری!ـ
*
*
*
صبح آقای بامداد را با دست های بسته به کمیته ی منکرات بردند. پیش از او عده یی در صف ایستاده بودند تا نوبت شان بشود و برای محاکمه و تعیین حد شرعی، به اتاق حاکم شرع برده شوند.ـ
بالاخره پس از ساعت ها انتظار نوبت به آقای بامداد رسید. پاسداری او را به همراه یک برگ کاغذ که ظاهراً پرونده اش بود به اتاق حاکم شرع برد. ـ
حاکم شرع، آخوند فوق العاده چاقی بود که به زحمت درون صندلی اش جا گرفته بود. آقای بامداد با صدای بلند سلام کرد. ولی حاکم شرع جواب نداد. انگار دادن جواب سلام، اشکال شرعی داشت.
او با لحن تلخی از آقای بامداد پرسید: "از ارمنی گوشت خوک خریده بوده یی!؟"ـ
آقای بامداد گفت: "حضرت آیت الله، به حرف های اون پاسدار گوش ندین. او پسر قاسم دزده اس. باباش چند بار به جرم دزدی زمان شاه مخلوع زندانی شده. بعد هم به خاطر حمل سه کیلو تریاک اعدامش کردن. ادعاش مسموع نیست..."ـ
حاکم شرع چنان عصبانی شد که انگاری قاسم دزده خودش بوده است. عربده کشید: "گُه نخور! مرتیکه ی الدنگ پفیوز نجاست خور! ابوی ی برادر چراغ مکانی هرگز دزدی نکرده است. بلکه ساواک ملعون او را به خاطر مبارزاتش علیه طاغوت زندانی کرده بوده است و چند سال بعد، چون رساله ی امام بزرگوار را می فروخته است، به دستور مستقیم شاه مخلوع، شهیدش کرده اند... بعد هم این ها ربطی به نجاست خوردن تو ندارد. خریدن و خوردن خنزر، یعنی گوشت خوک حرام است. به این خاطر با بیست ضربه شلاق تعزیر می شوی! توهین به پاسدار اسلام هم بیست ضربه شلاق دارد و افترا به امت مسلمان سی ضربه ی دیگر. جمعاً می شود هفتاد ضربه."ـ
آقای بامداد با لحن آرامی به رای حاکم شرع اعتراض کرد: "حضرت آیت الله این که دیوان بلخ شد. شما به عرایض این عبد اصلاً گوش نفرمودین. خوردن گوشت خوک حدّ شرعی نداره. نه در کتاب هست، نه با عقل تطابق داره، نه در سنت هست و نه جمع علما بر آن صحه گذاشته اَن."ـ
آخوند فریاد کشید: "خفه شو. کتاب من هستم. سنت من هستم. عقل من هستم. اجماع من هستم. در کتاب آسمانی خوردن خنزر به صراحت حرام شده است. اصلاً من خودم سنت می گذارم. بنا بر این به خاطر توهین به ساحت مقدس حاکم شرع هم، ده ضربه ی شلاق دیگر می خوری و مجموعاً محکوم می شوی به خوردن هشتاد ضربه شلاق." و بعد رو به پاسدار گفت: "حالا اون ارمنی قرمساق را بیاورید."ـ
پاسدارها رافیک ارمنی را که در بیرون از اتاق حاکم شرع تحت نظر بود، آوردند. آخوند چاق وقتی چشمش به او افتاد فریاد زد: "سگ لارمنی ملعون! چرا به امت مسلمان گوشت خوک فروخته بوده یی!؟ نجس عرق خور!"ـ
ارمنی گفت: "آقا چرا فحش می دی!؟ این آقا که به ما نگفت چه دینی داره!؟ ما از کجا بدانیم که کی مسلمانه، کی نیست؟ همه را که نمی تانیم معاینه بکنیم. آن وقت می گویی چرا شلوار امت مسلمان را پایین کشیدی و به فلان اشان توهین کردی."ـ
حاکم شرع با عصبانیت گفت: "به خاطر فروختن گوشت خوک به امت مسلمان 200 هزار تومان وجه نقد جریمه می شوی. هشتاد ضربه هم شلاق به خاطر زبان درازیت می خوری تا بعد از این هم مواظب حرف زدنت باشی و هم به امت مسلمان نجاستی نفروشی..."ـ
ارمنی با اعتراض گفت: "حضرت آقا، به این امت مسلمان تان، بگویید نیاین از ما خرید بکنن. شما که روی شیشه ی مغازه ی ما مارک کافر زدین، پس این ها چرا میآن از ما کافرها خرید می کنن!؟ ما چه تقصیری داریم اگر امت شما به ما کفار بیشتر اعتماد می کنن..."ـ
حاکم شرع با عصبانیت گفت: "خفه شو سگ ارمنی! خودت را تطهیر نکن. اگر تا عصر امروز جریمه را نپردازی، دویست و هشتاد ضربه شلاق می خوری، پنج سال هم زندانی می شوی."ـ
رافیک ارمنی رو کرد به آقای بامداد و گفت: "ای مسلمان پفیوز! مرض داشتی بیایی مغازۀ ما خرید بکنی، هم برای خودت دردسر درست بکنی و هم برای ما!؟"ـ
آخوند حاکم شرع عصبانی شد و جیغ زد: "مرتیکه ی قرمساق سگ ارمنی، به امت مسلمان فحش می دهی. می دهم پشت کونت را بالا بیاورند."ـ
ارمنی با خضوع گفت: "ما چه گناهی کردیم که ارمنی هستم، حضرت آقا!؟"ـ
حاکم شرع با تفرعن پاسخ داد: "گناه بزرگ تو این است که ارمنی هستی. نجس هستی. ارمنی نباش!"ـ
ارمنی گفت: "یعنی می گید دروغ بگیم؟ کلاه شرعی درست بکنیم؟ اگر ارمنی نباشیم، لابد بعد به عنوان جایزه می خواین ختنه مان هم بکنین. نه آقا، همان ارمنی نجس می مانیم. جریمه را هم نقد می پردازیم، به شرطی که شلاق نخوریم. اگر نه واریز می کنیم به حساب کمیته و رسید می آریم."ـ
حاکم شرع گفت: "بسیار خوب! دویست و هشتاد هزار تومان پول نقد بیاور."ـ
ارمنی با اعتراض پرسید: "چرا هشتاد هزار تومان اضافه کردین حضرت آقا!؟"ـ
حاکم شرع با خشم جواب داد: "هشتاد هزار تومان اضافی بابت هشتاد ضربه شلاقی است که می باید به ماتحتت بزنند. بحث هم نکن. وقت ندارم."ـ
ارمنی بحث نکرد و خاضعانه گفت: "فردا می آریم حضرت آقا، به شرطی که تایک سال دیگه هیچ مأموری،به هیچ بهانه یی، به سراغ ما نیاد." ـ
حاکم شرع با صدای آرامی گفت: "جریمه را فردا بیاور در خانه. آدرس خانه را از پاسدار رجبعلی بگیر." ـ
ارمنی گفت: "چشم حضرت آقا، چند بطری ویسکی هم داریم، اجازه بدین اون ها را هم بفروشیم، ولی کسی مزاحم امان نشه." ـ
حاکم شرع گفت: "چون ارمنی هستی و نجس هستی و جزیه هم می پردازی، اگر به غیر مسلمان بفروشی اشکال شرعی ندارد!" ـ

*
*
*

دست های آقای بامداد را از جلو، با طناب بسته بودند. یک پاسدار سر طناب را گرفته بود و می کشید. چهار پاسدار، در دو طرف او حرکت می کردند. دو نفر هم از پشت سرش می آمدند. او کاملاً در محاصره ی پاسدارها بود. شاید برای آن که فرار نکند. ـ
او را برای انجام مراسم تعزیر به میدان مقابل مسجد بردند. وارد میدان که شدند، صدای طعن و لعن مردمی که به تماشا رفته بودند بلند شد. آن ها از سر و کول هم بالا می رفتند. بعضی ها بچه هاشان را گذاشته بودند، روی شانه هاشان تا مبادا از فیض دیدن مراسم با شکوه! تعزیر مردی که ژامبون خریده بوده است، محروم بمانند. عده یی از جوان ترها، رفته بودند بالای درخت ها و عده یی هم روی دیوار. گروهی هم روی پشت بام خانه های مشرف به میدان جا گرفته بودند. جمعیت هلهله می کرد، گاهی هم صلوات می فرستاد. پاسدارها به زحمت راهی برای عبور گشودند. دو نفر به صورت آقای بامداد تفت انداختند. پیر زنی گفت: "مرتیکه ی لندهور خجالت نمی کشی!؟ با اون هیکلت، گوشت خوک زهر مار می کنی!؟" ـ
مردی گفت: "قرمساق! چه لباس های گران قیمتی هم پوشیده!؟ همه ی لباس هاش فرنگیه. کاش زهر مار می خورد و در جا می مرد!" ـ
پیرزن دیگری گفت: "همینه که برکت از شهر رفته و قحطی اومده." ـ
پیرمردی که ریشی بلند داشت گفت: "اون شکم گنده اش، با اون فُکُل و اون لباس های فرنگی نجسش، بخوره به تخته ی غسال خونه. زهر مار می خورد بهتر از گوشت خوک بود." ـ
زنی که چادرش را به کمرش بسته بود و مردم را تحریک می کرد، یک بشقاب کاغذی پر از لجن بد بو، زد به صورت آقای بامداد و گفت: "این رو بخوری بهتر از گوشت خوکه." ـ
کمی از لجن ها رفت توی دهان آقای بامداد. عده یی خندیدند. او سعی کرد با تکان دادن عضلات صورت و لب و دهان، لجن ها را از صورتش بزداید. ولی نتوانست. یک نفر گفت: "بابا ول کنین بنده ی خدای بدبخت رو. یه غلطی کرده، کفاره اش رو هم داره پس می ده." ـ
پیر زنی جواب داد: "غلط کرد که کرد." ـ
اولی گفت: "واقعاً که گوشت خوک نخورده بدبخت. می خواسته بخوره. نخورده که..." ـ
او را بردند بالای سکویی که وسط میدان بود و حدود یک متر از سطح زمین بلندتر. جمعیت نخست صلوات و بعد بر کسانی که مرتکب منکرات می شوند، لعنت فرستاد. یک نفر کدویی گندیده پرت کرد به طرف آقای بامداد. او خم کشد و جا خالی داد. کدو خورد به صورت یکی از پاسدارها که پشت سر آقای بامداد، مشغول آماده کردن وسایل تعزیر بود. پاسدار قیافه ی مضحکی پیدا کرد و شروع کرد به فحش خواهر و مادر دادن. یک پاسدار رفت طرف کسی که کدو را را پرت کرده بود، اما او در لابه لای جمعیت گم شد. پاسدار گفت: "کجا رفت اون مادر جنده!؟ اگه پیداش نکنین خشتک همه تون رو می کشم سرتون." ـ
یک نفر از بین جمعیت گفت: "چرا به ما فحش می دی برادر!؟ به ما چه که یه الدنگ، کدوی گندیده پرت کرده به اون برادر." ـ
پاسدار گفت: "پیداش کنین تا کونش رو پاره کنم." ـ
کسی جوابی نداد. همین موقع آخوند حاکم شرع به اتفاق محافظانش وارد میدان شد. مردم برای عبور آن ها کوچه دادند. عده یی صلوات فرستادند. او آمد بالای سکو و با صدایی پر طنین، چند جمله ی عربی خواند، و بعد از نقل چند حدیث، گفت: "خوردن اغذیه و اشربه ی حرام قباحت دارد. چطور یک انسان می تواند خنزر بخورد!؟ خنزر پر از نجاست است، پر از کرم است؟ چون خوک مدفوع خودش را می خورد. پس نجس است. زیرا مدفوع نجس است. فقط یک کافر، یک احمق و یک نامسلمان، می تواند خودش را راضی بکند که گوشت چنین حیوانی را بخورند که مدفوع خودش..." ـ
در این موقع، یک نفر بین جمعیت، بالا آورد پشت گردن مردی که جلوی او ایستاده بود. نفر جلویی برگشت و پشت سرش را نگاه کرد و گفت: "چه کار می کنی برادر؟" و دست کشید به پشت گردنش و بعد دستش را نگاه کرد، وقتی استفراغ ها را دید، عصبانی شد و فحش داد: "خوار جنده ریدی به پس کله ی ما."ـ
مردی که استفراغ کرده بود گفت: "آخه قرمساق می خواسته گوشت خوک بخوره." و دوباره عق زد توی صورت مرد. رو به رویی با لگد زد وسط پاهای مردی که استفراغ کرده بود و فحش داد و دوید به طرف مسجد. مرد لگد خورده جیغ کشید و فحش داد: "خوار جنده چرا من رو می زنی. اون قرمساق رو بزن که می خواسته نجسی بخوره."ـ
دو پاسدار رفتند داخل جمعیت و مداخله کردند. غائله ختم شد.ـ
آخوند چند لحظه یی سکوت کرد تا جنجال پایان بگیرد. مردم صلوات فرستادند. آخوند سپس چند آیه عربی خواند و به جمعیت مشتاق مژده داد که تا چند دقیقه ی دیگر شاهد تعزبر مرد ملعونی خواهند بود که می خواسته نجاستی کوفت کند. و بعد به اشاره ی او، چند پاسدار آقای بامداد را به زور روی تخته شلاق خواباندند. آخوند آمد به طرف تخته شلاق تا ضربه ی اول را با دست های طاهر خودش، بر پشت مجرم فرود بیاورد. پاش رفت روی بقایای کدوی گندیده و سُر خورد... و از بالای سکو به پایین فرو غلتید. شلیک خنده ی جمعیت فضا را پر کرد. پاسدارها فحش خواهر و مادر دادند. آخوند که هیکلی بسیار چاق و قدی کوتاه داشت، به زحمت، و با کمک چند نفر از روی زمین بلند شد، پاسدارها دستش را گرفتند و او را به بالای سکو بردند. او فریاد بر آورد که علت زمین خوردنش منکراتی است که هر روز مردم مرتکب می شوند. آقای بامداد گفت: "حضرت آیت الله! علت زمین خوردن شما حکم غیر عادلانه یی اس که صادر کردین. چوب خدا صدا نداره حضرت آیت الله!؟"ـ
آخوند جیغ زد: "خفه شو، الدنگ نجاست خور!" ـ
یک نفر از بین جمعیت گفت: "شاید راست می گه بنده ی خدا."ـ
آخوند گفت: "غلط کرد با تو." سپس پشت تخته شلاق، رو به روی جمعیت قرار گرفت و شلاق را آماده می کرد که بر ما تحت آقای بامداد فرود بیاورد. آقای بامداد سرش را به طرف آخوند برگرداند و آهسته گفت: "حضرت آیت الله با ما هم مثل ارمنی معامله بکنین."ـ
آخوند صدای آرام او را شنید. به چهره اش نگاه کرد و شلاق را دور دستش پیچید و داد زد: "ملعون این را نمی توانستی دیروز بگویی!؟ چرا همان دیروز نگفتی که نمی دانسته یی آن ژامبون از گوشت خوک درست شده بوده است!؟ کی بود چند دقیقه قبل گفت شاید این بنده ی خدا راست می گوید. حرفش درست است. در کتاب مستطاب و شریف رساله ی نصایح الفرید تدوین اینجانب، از قول یکی از مجتهدان بر جسته ی عالم، که خود بنده باشم، فتوایی نقل شده است به این مضمون: چنانچه کسی نجاستی خورده باشد و نداند که نجاستی خورده و نجاستی را به قصد نجاستی نخورده باشد، مرتکب معصیت نشده است. بنابراین، این مرد بی گناه است، زیرا نجاستی را نخورده و ایضاً نمی دانسته که نجاستی خریده بوده. پس شلاق به ماتحتش نمی زنیم. فقط به خاطر اهمال و بی توجهی، او را هشتاد هزار تومان جریمه نقدی می کنیم. اگر چنانچه در آینده دوباره مرتکب آن فعل حرام و مذموم شد، نه تنها حدّ جاری خواهد شد، بلکه هشتاد ضربه شلاق هم به خاطر این دفعه خواهد خورد و بار سوم اعدام خواهد شد."ـ
آقای بامداد با صدایی آرام گفت: "چشم حضرت آیت الله. جریمه را نقداً به حضور مبارک تقدیم می کنم."ـ
جمعیت وا رفت. یک نفر داد زد: "حضرت آقا! این مرتیکه دروغ می گه. می دونسته."ـ
آقای بامداد با کمک پاسدارها از روی تخته شلاق بلند شد. آخوند فریاد زد: "به یک بنده ی خدای مسلمان بی گناه، افترا نبندید. معصیت و حدّ شرعی دارد. او از کجا می دانسته است که ژامبون از گوشت خوک درست می شود، حتی تا زمانی که برادران پاسدار نگفته بودند، بنده هم که ملاّ و جامع المعلومات هستم، نمی دانستم ژامبون چیست. انصاف بدهید، کدام بشر عاقلی، حاضر است نجاستی بخورد!؟"ـ
آقای بامداد گفت: "کاملاً صحیح می فرمایید حضرت آیت الله، بنده خیال می کردم ژامبون از گوشت شتر درست می شه. سر بی گناه پای دار می ره، ولی بالای دار هم می ره!"ـ
آخوند گفت: "البته گوشت شتر به علت نشخوار مواد غذایی خورده و فاسد شده، مناسب نیست. ولی حرام هم نیست."ـ
زنی گفت: "ما اومدیم این جا شلاق خوری تماشا کنیم. حالا دست خالی برگردیم خونه."ـ
آخوند داد زد: "این مرد بی گناه است. به قول خود او، سر بی گناه پای دار می رود، ولی بالای دار هم می رود. عدالت و رأفت اسلامی ایجاب می کند، چنانچه در موردی، حکم خلاف شرع صادر شد، فوری اصلاح بشود. حکم شرعی نباید خلاف شرع باشد."ـ
تماشاییان با اخم و غُر و لُند میدان مقابل مسجد را ترک کردند.ـ


توضیح و پوزش و یک تقاضا: از آن جا که در وبلاگ من، علائم سئوال، تعجب، گیومه، ویرگول و نقطه، در پایان هر پاراگراف، به ابتدای سطر آخر همان پاراگراف منتقل می شود، به ناچار علامت ـ را در پایان هر پاراگراف آورده ام. چنانچه به هر دلیلی نوشته ی بالا را می خواهید کپی بکنید، لطفاٌ علامت ـ را از پایان هر پاراگراف حذف کنید س.ل

گناه بزرگ!ا
نوشته ی: ستار لقایی
رجبعلی کناس آب دهانش را خالی کرد، روی دیوار مسجد. دو پاسدار که از رو به رو می‌آمدند، جلوش را گرفتند. یکی با خشم گفت: «چی انداختی روی دیوار مبارک مسجد، مرتیکه‌ی کچل؟»ا
پاسدار دیگر فریاد زد: «خجالت نمی‌کشی قرمساق! تف می‌کنی به دیوار مسجد!؟»ا
رجبعلی کناس، دست‌هاش را از جیب کتش بیرون آورد و به حالت نیمه خبردار ایستاد و با خضوع گفت: «سرکارِ برادرِ پاسدار، اگر گناهی از من سرزده شما به بزرگیِ خودت ببخش. من تف نکردم. غلط می‌کنم، به دیوارِ مبارکِ مسجد، تف کنم.»ا
پاسدار با صدای بلند پرسید: «پس چه گُهی خوردی!؟»ا
رجبعلی کناس کاملاً خبردار ایستاد و گفت: «تف نکردم. آب دهن‌ام رو خالی کردم.»ا
پاسدار با کف دست، محکم زد توی سرِ رجبعلی کناس. صدای برخورد دست پاسدار با کله‌ی بی‌موی رجبعلی کناس در فضا پیچید. رجبعلی کناس دست‌هاش را گذاشت روی سرش و با لحن غم‌انگیزی گفت: «اوخ.» پاسدار هم دستش را تکان داد و آهسته گفت: « اوخ. کله‌ات مگه از سنگه قرمساق!؟».ا
پاسدار دیگر گفت: «مرتیکه! فرق تف کردن و آب دهن خالی کردن چیه!؟»ا
رجبعلی کناس خودش را کشید، کنار دیوار، وسعی کرد با آستین کتِ پاره و کهنه‌اش، آب دهانش را از روی دیوار، پاک کند. پاسدار جیغ زد: «چی توی دهنِ‌ ته!؟»ا
رجبعلی کناس آب دهانش را فرو داد و گفت: «یه ذره ناس. سرکارِ برادرِ پاسدار.»ا
پاسدار خشمگین‌تر جیغ زد: «مرتیکه در حکومت اسلام ناس می‌مکی.»ا
رجبعلی کناس دو قدم از پاسدار فاصله گرفت و گفت: «برادر تا حالا کسی به من نگفته که مکیدن ناس ممنوعه یا حرومه. مگه ممنوعه!؟ مگه حرومه !؟ مگه جرمه!؟»ا
پاسدار با صدای بلند گفت: «معلومه که حرومه.»ا
چند رهگذر به نظاره ایستادند. یکی از پاسدارها داد زد: «چه خبره!؟ مگه ننه‌هاتون رو عروس می‌کنن. برین پی کارتون!»ا
کسی چیزی نگفت و بیشتر نظاره کنندگان، متفرق شدند.ا
رجبعلی کناس خودش را جمع‌وجور کرد. محتویات دهانش را قورت داد و با احتیاط گفت: «نصف بیشتر مردم توی خیابان سیگار می‌کشـ ...»ا
پاسدار نگذاشت حرف رجبعلی کناس تمام بشود، گلوی او را گرفت، فشار داد و با صدای بلند گفت: «قرمساق مدرک جرم رو خوردی!؟ بریم کمیته.»ا
رجبعلی کناس رنگ سیاهِ صورتش سیاه‌تر شد. با دلهره گفت: «چه مدرک جرمی سرکارِ برادرِ پاسدار!؟ من فقط یک کم توتون که با کمی آهک قاطی شده بوده می‌مکیدم. همین!؟ چه جرمی!!؟ اگه توتون مکیدن جرمه، پس اون آقا هم که داره سیگار می‌کشه مجرمه.» و مردی را که سیگار می‌کشید و آن طرف خیابان به تماشا ایستاده بود، نشان داد. پاسدار به حرفش گوش نداد. او را به زور به کمیته بردند. آن‌جا جیب‌هاش را گشتند. در آستین کُتش یک حَب شیره‌ی تریاک پیدا کردند. یکی از پاسدارها با خشم گفت: «شیره می‌خوری مرتیکه‌ی شیره‌یی؟ اعدام‌ات می‌کنیم.»ا
رجبعلی کناس که به تن لرزه افتاده بود، گفت: «سرکارِ برادرِ پاسدار من کار خلافی نکرده‌ ام که... چهل و پنج ساله شیره می‌خورم، ولی تا حالا هیچ کسی به من نگفته که کشیدن یا خوردن شیره جرمه.»ا
پاسدار گفت: «بع‌ع. پس تأخیر اعدام هم داری؟» و او را به اتاق رییس کمیته برد و مشروح ماجرا را برای او تعریف کرد. رییس کمیته عصبانی شد و فریاد زد: «به دیوار مسجد تف می‌کنی!؟ پدرات رو در می‌آرم. غلط نکنم تو از عوامل منافقین هستی.» و دستور داد دو پاسدار به خانه‌ی رجبعلی کناس بروند و همه جا را بازرسی کنند، چنانچه مدرکی دال بر ارتباط او با منافقین یافتند، همان جا اعدامش کنند. مجوز شرعی را خودش، بعد از حاکم شرع می‌گیرد.ا
پاسدارها به رجبعلی کناس تکلیف کردند که همراهشان برود. طی راه رجبعلی به برخورد صاحب خانه‌اش که به «فاطمه خرسه» شهرت داشت، فکر می‌کرد. او صبح روز پیش به رجبعلی کناس و هفت مستأجر دیگرش گفته بود که تا یک ماه دیگر اتاق‌هاشان را خالی کنند، زیرا پسرش قصد دارد خانه را خراب کند و آپارتمان بسازد. رجبعلی تصمیم فاطمه را ظالمانه خوانده بود و گفته بود، بعد از چهل و پنج سال که در خانه ی او زندگی کرده و اجاره‌اش را به موقع پرداخته است، در روزگار کهولت قادر نیست برای خودش اتاق دیگری پیدا بکند. و فاطمه تهدید کرده بود اگر مستاجران، اتاق‌ها را خالی نکنند، سقف را روی سرشان خراب خواهد کرد.ا
*
*
*
وقتی پاسدارها وارد خانه‌ی فاطمه شدند، او مشغول ظرف شستن بود. چشمش که به پاسدارها و رجبعلی کناس افتاد، خودش را جمع‌وجور کرد، چادرش را بست، دور کمرش و پرسید: «چه خبر شده!؟» و حمله کرد به رجبعلی و گفت: «مرتیکه‌ی کناسِ کثافت، برای من پاسدار می‌آری!؟ از من شکایت می‌کنی به کمیته!؟»ا
یکی از پاسدارها مداخله کرد و گفت: «نه خواهر! شکایت نکرده. مرتیکه‌ی شیره‌یی، ناس جویده و تف کرده به دیوار مقدسِ خانه‌ی خدا. توی آستین کُتش هم شیره پیدا کردیم، حالا می‌خوایم اتاق‌اش رو بگردیم ببینیم چی پیدا می‌کنیم.»ا
فاطمه خیالش راحت شد که کسی از او شکایت نکرده است، با لحن موذیانه‌یی به پاسدارها گفت، راجع به رجبعلیِ کناس خیلی چیزها می‌داند که به پاسدارها بگوید... و او را آدمِ خطرناکی معرفی کرد.ا
پاسدارها داخل اتاق شدند. آن‌جا چیزی نبود که بازرسی بکنند. فرش اتاق یک زیلوی کوچک و نخ نما بود که رختخوابی مندرس روی آن پهن بود. و یک پریموس کهنه، یک قابلمه‌ی سیاه و قدیمی و یک کاسه و بشقاب فلزی سیاه روی تاقچه بود و یک چلیک نفت و یک بقچه کوچک، گوشه‌ی اتاق به چشم می خورد. همین!ا
پاسدارها ابتدا لحاف را کنار زدند و زیر آن را نگاه کردند. یکی از پاسدارها دماغش را گرفت و به همکارش گفت: «عجب بویی می‌ده!؟» بعد بقچه را باز کردند. محتویاتش سه پیراهن رنگ و رو رفته بود و دو پیژامه‌ی کهنه و وصله‌دار. آن‌ها را روی لحاف، رها ساختند و از اتاق خارج شدند. یکی از آن‌ها از فاطمه پرسید: «چی می‌دونی راجع به این مردتیکه‌ی کچلِ منافق!؟»ا
فاطمه گفت: «سرکارِ برادرِ پاسدار! این مرتیکه، کناسه. هیچ وقت حموم نمی‌ره. همیشه بوی گُه می‌ده. چند ماه پیش، غروبِ یه روز تابستون با خودش به بطری شراب آورده بود و برد توی اتاقش و زهر مار کرد.»ا
رجبعلی کناس با ناراحتی گفت: «فاطمه خانم چرا دورغ می‌گی!؟ فردا توی یه متر جا چال‌اِت می‌کنن. جواب خدا رو چی می‌دی!؟ من کی شراب خوردم!؟»-
فاطمه با قاطعیت گفت: «خیال کردی من نفهمیدم. اون روزی که رفتی مستراح خونه‌ی اون دکتره رو خالی کردی چی با خودت آوردی؟»ا
رجبعلی کناس با پرخاش جواب داد: «چرا دروغ می‌گی فاطمه خانم.!؟ چرا تهمت می‌زنی به یک بنده‌ی خدای مسلمان!؟»ا
فاطمه خرسه با عصبانیت به رجبعلی کناس حمله کرد و با فریاد گفت: «به من فحش می‌دی مرتیکه‌ی شراب خورِ شیره‌ییِ کناس!؟ پدرت رو در می‌آرم.»ا
یکی از پاسدارها گفت: «ساکت باش خواهر، ببینیم جریان چیه!؟»-
فاطمه با همان لحن گفت: «برادر پاسدار. این پدرسگ شراب خوره. شب‌ها با صدای بلند می‌گوزه. خواب رو بر همه‌ی ما حروم کرده. می‌گم خونه‌ام رو خالی کن، می‌گه سر پیری جایی ندارم که برم. انگار من مسئول یک مشت شیره‌ییِ کچلِ شراب خور هستم...»ا
پاسدار گفت: «گفتم خفه شو.»ا
فاطمه ساکت شد. پاسدار از او پرسید: «چه جور شرابی آورده بود!؟»ا
ـ «شراب قرمز برادرِ پاسدار.»ا
رجبعلی کناس گفت: «برادر مستراح خانه‌ی آقای دکتر رو که خالی می‌کردم، هوا گرم بود، عرق کرده بودم، کلفتشان دلش برام سوخت و یک لیوان آب آلبالو آورد. من گفتم الان دست‌هام نجسه، باشه وقتی که کار تموم شد، می‌خورم. او لیوان را پس برد و با یک شیشه‌ی پُر برگشت و او‌ن رو گذاشت کنار دیوار و گفت: "مال توست." همین. لابد فاطمه خانم انتظار داشته اونا رو به ایشون پیشکش بکنم.»ا
فاطمه داد زد: «دروغ می‌گه برادرِ پاسدار. بوی گندِ شراب خونه رو از جا ور داشته بود.»ا
پاسدارها، رجبعلی کناس را به کمیته بردند و به رییس کمیته گزارش دادند: «فاطمه شهادت داده است که پیرمرد کناس غروب یک روز تابستان شراب هم خورده است.»ا
رییس کمیته به نیابتِ از سوی حاکم شرع دستور داد که پیرمرد کناس را همان روز هشتاد ضربه شلاق بزنند. رجبعلی کناس با التماس گفت: «حضرت آقا، فاطمه دروغ می‌گه من در همه‌ی عمرم، حتی یک قطره شراب نخوردم، او تهمت می‌زنه. چون می‌خواد ما رو از خونه‌ش بیرون کنه و آپارتمان بسازه.»ا
رییس کمیته با عصبانیت گفت: «تف کردن به دیوار مسجد رو چی می‌گی!؟ شیره‌هایی که توی آستین کُتت بود چی!؟ پس حتماً شراب خوردنت هم راسته.»ا
رجبعلی کناس با التماس گفت: «حاج آقا به حضرت عباس من تف نکردم به دیوار مبارک مسجد. فقط آب دهن‌ام رو خالی کردم. همه‌ی کسانی که ناس می‌مکند، آب دهن‌ شونو رو خالی می‌کنن. اگه نه شکم درد می‌گیرن. برین از هر کی می‌خواین، بپرسین.»ا
رییس کمیته فریاد زد: «مرتیکه‌ی قرمساقِ پفیوز، خودت رو زدی به حماقت یا ما رو خر فرض کردی.»ا
پاسدارها او را با زور به یک اتاق خالی بردند.ا
ساعتی بعد اتومبیل کمیته با بلندگو دور شهر راه افتاد و اعلام کرد که عصرِ همان روز در میدان مرکزی، مرد منافقی را که شراب خورده و به دیوار مسجد تف کرده و با خودش شیره‌ی تریاک حمل می‌کرده است، حدّ خواهند زد.ا
*
*
*
عصر مردم در اطراف میدان جمع شدند. جمعیت زیادی بود. وسط میدان سکوی بلندی گذاشته بودند، نیمکتی هم روی سکو بود، پیرمرد کناس را پاسدارها آوردند روی سکو. او گریه و التماس می‌کرد که جثه‌ی نحیف و لاغرش در سن هفتاد سالگی تحمل هشتاد ضربه شلاق را ندارد. پاسدارها به التماس‌هاش توجهی نداشتند و مردم می‌خندیدند. او را با زور خواباندند روی نیمکت. و دست‌ها و پاهاش را با طناب به پایه‌های نیمکت بستند، بعد یک نفر حرف زد، چند جمله‌ی نامفهوم عربی هم گفت. سپس پاسداری شروع کرد به شلاق زدن، به پشت پیر مرد کناس. او ضربه‌های اول را که می‌خورد جیغ می‌زد و نفرین می‌کرد، ولی از ضربه‌ی پانزدهم به بعد صداش افتاد. مردم می‌خندیدند و متلک می‌گفتند. هشتاد ضربه که تمام شد، دست‌ها و پاهاش را باز کردند و یکی از پاسدارها گفت: «بلندشو. تموم شد». ولی پیرمرد بلند نشد. با لگد زد به پاش: «گفتم پاشو.». پیرمرد کناس از روی نیمکت به زیر غلتید. همه‌ی پشتش خونی بود. مردم خندیدند. پاسداری دست راست پیرمردِ کناس را گرفت و به طرف بالا کشید و رها کرد و گفت: «مثل این‌که مُرده!؟»ا
پاسدار دیگری گفت: «به جهنم.»ا
مردم خندیدند. ساعتی بعد یک وانت بار آمد. پاسدارها جنازه را انداختند داخل وانت. راننده غُر زد: «خونی‌یه. ماشین‌ام نجس می‌شه.»ا
یکی از پاسدارها گفت: «خفه شو. بعد ماشینت رو ببر کنار رودخونه، بشورِش.»ا
پاسدار دیگری گفت: «اون رو تحویل بده به کمیته‌ی قبرستون و بگو قسمت کفار چالش بکنن.»ا
راننده رفت. فاطمه لبخند زد. مردم صلوات فرستادند.ا

گزارش داستانی از تعزیر و سنگسار

گزارش داستانی از تعزیر و سنگسار

سنگ اول
ستار لقایی

سه نفر بودند. سه مرد جوان. آن ها را برده بودند به ميدان ِ مقابل مسجد جامع تا تعزير کنند. وسط ميدان يک سکوي نسبتاً بزرگ درست کرده بودند و چند پاسدار روي آن مشغول آماده کردن تخته شلاق و دستگاه «قطع يد» بودند که از اختراعات قوه ي قضاييه بود...
هر سه نفر را که دست هاشان، از جلو با طناب بسته شده بود، بردند بالاي سکو. از آن ها دو تاشان به جرم خوردن عرق، هرکدام، محکوم شده بودند، به تحمل هشتاد ضربه شلاق. و سومي، متهم به ارتکاب سه گناه بود، و سه بار، بايد حدّ بر او جاري مي شد. گناه اول اش خوردن عرق بود. گناه دوم اش دزدي بود. او از انبار کميته عرق دزديده بود و فروخته بود. و به همه ي خريداران گفته بود که عرق ها را از انبار کميته دزديده است. و آبروي کميته را برده بود. سوّمين گناه اش زنا با يک زن فاحشه، رقصيدن و خواندن ترانه ي «اين دست کجه» در مجامع عمومي و اظهار عشق و بوسيدن نوه‌ي دختري ي حاکم شرع، آن هم، در حضور يک شاهد بود. جزاي‌ي معصيت اول‌اش، هشتاد ضربه شلاق بود و به خاطر انجام دومین گناه، به قطع چهار انگشتِ دست راست محکوم شده بود. اما جزاي سومين جرم اش از همه سنگين تر بود: سنگسار در ملاء عام.
- ... تا موجب عبرت همگان بشود!؟
- بله! تا موجب عبرت همگان بشود!
اولي و دومي ساکت بودند، ولي سومي التماس مي کرد که از گناهان اش بگذرند... و فحش مي داد به آدم هايي که عليه او شهادت داده و باعث محکوميت اش شده بودند. همچنين فحش مي داد به آن عده از اهالي محل که طي ارسال نامه يي براي حاکم شرع، ضمن تأييد گناهان‌اش، بر سبيل شفاعت، تقاضا کرده بودند، فقط مجازات سنگسار، در مورد او اعمال بشود و مجازات هاي شلاق زدن و قطع انگشتان دست را بر او ببخشايند. اما حاکم شرع نپذيرفته بود و گفته بود، اِعمال اشد مجازات متعلق به حکومت طاغوت بوده است و در شرع مبين «مسموع» نيست.
جوان محکوم مي گفت اهالي محل مي توانستند، از حاکم شرع بخواهند که از اجراي حکم سنگسار در مورد او خوداري بکند. زيرا که مدعي بود، بي‌گناه است و مرتکب زنا نشده است. و مي گفت «اگر راست مي گوييد، زانيه را هم بياوريد و با من رو به رو کنيد.» امّا اظهار عشق و بوسيدن نوه ي دختري حاکم شرع را رد نمي کرد و با گريه و التماس به پاسدارها مي گفت: «آهااااي لامذهب ها! آخه در کدوم مذهب، کدوم ملت، يه عاشقي رو مي کُشند که تو چرا عاشقي!؟ اگه ماچ کردن جرمه، پس بايد ماچ دادن هم جرم باشه. چرا نوه ي حاکم شرع رو سنگسار نمي کنين!؟ من که به زور او رو نبوسيدم. ما دوتايي هم رو بوسيديم. آخه اي عمله ي ظلم، يک آدم محترمي رو که به خاطر يک ماچ بي قابليت سنگسار نمي‌کنند!!!»
جمعيت به حرف هاي او مي خنديد. يک از پاسداران، با لحن مضحکي گفت: «آره ارواح بابات. خيلي محترمي!»
او با گريه ي شديدتري گفت: «اگه محترم نبودم که راديو اسلامي مرتب منو شنونده ي محترم خطاب نمي کرد. راديو اسلامي که نبايد دروغ بگه. دوغ گفتن حرومه!؟»
پاسداري زد پس کله اش و گفت: «اگه حلال و حروم سرت مي شد، زنا نمي کردي.»
او در حال که زار مي زد، جواب داد: «اي عمله ي ظلم! اگه راست مي‌گين زانيه رو بيارين و با من رو به رو بکنين.»
پاسدار ديگري، لگد محکمي به ساق پاي سومي زد. سومي جيغ زد: «آخ! پامو شکوندي. آخ! چرا مي زني!؟»
پاسدار گفت: «خفه شو مرتيکه ي زاني! يک دفعه ي ديگه چرند بگي، اون زبون درازت رو از دهن‌ت مي کشم بيرون. وقتي کثافت کاري مي‌کردي مي‌خواستي به فکر حالا باشي.»
در همين موقع آخوند حاکم شرع، به همراه پاسداران‌اش، وارد ميدان شد. چند پاسدار براي آن ها راه باز کردند که بگذرند. جمعيت صلوات فرستاد. سومي با دست هاي بسته از روي سکو، دويد به طرف آخوند و خودش را انداخت به پاي او، و شروع کرد به بوسيدن و ليسيدن کفش هاش. آخوند با عصبانيت فرياد زد: «اين ملعون را دور کنيد از جلوي پاي من.»
پاسدارها به زحمت سومي را از روي پاهاي آخوندِ فوق العاده چاق، بلند کردند و برگرداندند روي سکو. او زار مي زد:«آخه من از کجا مي‌دونستم که اون جا انبار کميته اس. جن هم نمي تونه حدس بزنه که کميته اون همه عرق رو احتکار کرده باشه. کميته رو چه به عرق!؟ آخه مگه کميته انبار کارخونه ي عرق سازي يه. تازه عرق هاشون هم قلابي بود. آب گنديده قاطي عرق ها کرده بودن. آهاي مردم از شما مي پرسم: عرق خوردن گناه داره، ولي عرق درست کردن و فروختن گناه نداره؟»
خنده ي جمعيت در فضا رها شد. پاسداري گفت: «مادر قحبه برادران کميته عرق ها رو کشف کرده بودن و به عنوان سند جرم، انبار کرده بودن.»
سومي هم چنان که زار مي زد، گفت: «کشف کرده بودن که به ده برابر قيمت بفروشن به ما مسلموناي عرق نخور!»
آخوند چاق به بالاي سکو رفت. جمعيت صلوات فرستاد. او شروع کرد به موعظه کردن، در مذمت و مضّار خوردن مشروبات الکلي. سومي با گريه گفت: «حضرت آقا! اگه عرق حرومه، چرا در انبارِ کميته انبار شده بوده!؟ و چرا پاسدارها اون ها رو مي فروختن؟ چرا براي اون ها گناه نداره، ولي براي ما حدّ شرعي داره؟»
شليک خنده ي مردم بلند شد. آخوند چاق خطاب به مردم فرياد زد: «همه تان خفه بشويد!»
جمعيت سکوت کرد. آخوند ادامه داد: «اولاً برادران پاسدار، عرق نفروخته اند و اگر هم فروخته باشند، فروخته اند به آن ارمني هاي نجس عرق خور. پس کار بدی نکرده اند، زيرا خوردن نجاستي، شأن کفار است.»
اولي گفت: «حضرت آيت الله! ما نمي گيم عرق نخورديم. خورديم. ولي عرق رو از کميته خريده بوديم، پس کميته هم مرتگب گناه شده. رييس‌اش رو بيارين اين جا و تعزيرش کنين.»
آخوند جيغ زد: «تهمت حدّ شرعي دارد و تو...»
هنوز حرف اش تمام نشده بود که سومي پريد روي پاهاش و با التماس گفت: «حضرت آقا! تو رو به جان بچه هات قسم، تو رو به اون دست هاي قلم شده ي حضرت ابوالفضل، منو سنگسار نکن. صواب داره. عوض‌اش ننه ام دعا مي‌کنه بچه هات خير ببينن. من هم ديگه گوه مي خورم نوه‌ي شما رو ببوسم.»
جمعيت زد زير خنده. آخوند چاق، بار ديگر خطاب به جمعيت فرياد زد: «گفتم خفه بشويد!»
جمعيت، مرعوب شد و سکوت کرد. سپس رو به سومي فرياد زد: «خفقان بگير! زاني ي ملعون!»
يکي از پاسدارها، دست سومي را که از جلو بسته شده بود، باز کرد و از پشت بست و يک تکه پارچه ي کثيف، توي دهان اش فرو کرد و با پاچه‌ي کهنه‌ي ديگري، دهان اش را کاملاً بست. او مي کوشيد چيزي بگويد، ولي صداش در نمي آمد. مردم مي خنديدند.
آخوند چاق به پاسدارها اشاره کرد، اولي را روي تخته شلاق بخوابانند. پاسدارها او را با زور خواباندند و با چند تسمه به تخته شلاق بستند. آخوند چند آيه ي عربي خواند و بعد پاسداري شروع کرد به شلاق زدن. چند ضربه ي اول که بر پشت او فرود آمد، جيغ زد و فحش داد به حاکم شرع، انقلاب و آخوندها. ولي از ضربه ي دهم به بعد، صداش افتاد. هشتاد ضربه را که زدند، او را از سکو پايين انداختند و کشان کشان بردند به داخل اتومبيل کميته. لابد به خاطر فحش هايي که داده بود، به عنوان ضد انقلاب و محارب با خدا، حاکم شرع قصد داشت، حکم جديد صادر کند.
بعد دومي را به تخته شلاق بستند و به دهان اش يک چسبِ پهن زدند. و پاسدار ديگري هشتاد ضربه شلاق بر پشت او نواخت. و بعد او را از سکو پايين انداختند... چند تن از دوستان اش با عجله او را با خودشان بردند.
سپس سومي را با زور بردند به طرف تخته شلاق. پاسداري او را از پشت گرفته بود و هُل مي داد. سومي چنگ انداخت به خايه هاي پاسدار و فشار داد. پاسدار جيغ زد: «ول کن مادر قحبه!» ولي او بيشتر فشار داد. مردم خنديدند. پاسدارِ دیگري خطاب به مردم گفت: «خفه!» دو پاسدار ديگر دست هاي سومي را از خايه هاي همکارشان جدا کردند. سومي کوشش کرد بگريزد، ولي ديگر پاسداران او را گرفتند و به تخته شلاق بستند. پاسداري که خايه هاش، فشار داده شده بود، در حالی که از درد به خود می پیچید و می نالید، باعجله دويد، به طرف مستراح مسجد. مردم قاه قاه مي خنديدند و متلک مي گفتند. مير غضب ديگري هشتاد ضربه شلاق بر نشمين گاه سومي نواخت.
سپس تسمه ها را باز کردند و طناب را نيز از دست هاش گشودند. و او را با زور به طرف دستگاه «قطع يد» که از اختراعات قوه ي قضائيه بود بردند. او ديگر مقاومت نمي کرد. توان مقاومت نداشت. آخوند چاق چند جمله ي ديگر به عربي قرائت کرد، و بعد در باره ي قبح دزدي سخن گفت. يک تن از بين جمعيت گفت: «اگه قرار باشه انگشتاي دست همه ي دزدها رو قطع کنن، هيچ کدوم از آخوندِهای حکومتي، نباس انگشت دست راست داشته باشن.»
پاسداري فحش داد و پريد وسط جمعيت و شخص معترض را دستگير کرد و به دو پاسدار ديگر، تحويل داد، تا او را به کميته ببرند.
چند تن از بين مردم، از پاسدار خواستند که جوان معترض را رها کند. يکي گفت: «برادر او يک گوهي خورد، ولش کن.»
دیگری گفت: «منظور بدي نداشت!»
پاسدار گفت: «وقتي چوب توي کون اش کرديم، مي فهمه که مسجد جاي گوزيدن نيست.»
و برگشت روي سکو.
دست هاي سومي را گذاشتند، داخل ماشين «قطع يد» و بستند. و در چند لحظه، چهار انگشت اش را مثل پنير قطع کردند. خون فواره زد. سومي، کوشيد خودش را خلاص کند، اما نتوانست. مردم صلوات فرستادند.
پاسداري پارچه يي سياه، ضخيم و کهنه و پهني، آورد، و به همکارش گفت: «دست اش رو با اين پارچه ببند، و گرنه لباسامون نجس مي شه.»
دو پاسدار دستِ بدون انگشت سومي را محکم بستند. سومي سخت بي تابي مي کرد. بالا و پايين مي‌پريد. شلوار يکي از پاسدارها خوني شد. پاسدار فحش داد: «مادر قحبه شلوارم رو نجس کردي.» و لگد زد به خايه هاي سومي. سومي خم شد به طرف جلو.
يکي از داخل جمعيت گفت: «بده ننه ات کُر بده واسه ات.»
سومي را با زور طناب پيچ کردند. و بستند در يک پارچه ي سفيد. و انداختند داخل گودالي که از پيش، جلوي سکو حفر شده بود. و اطراف‌اش خاک ريختند.
مقدار زيادي سنگ هاي کوچک در اطراف ميدان ريخته بودند تا امت هميشه در صحنه به کله ي سومي بکوبند.
آخوند چاق، در مذمت زنا حرف زد. چند آيه ي عربي ي ديگر هم خواند. سپس پاسداري چند سنگ به آخوند چاق داد. او با دست هاي طاهراش! نخستین سنگ را به کله ي سومي کوفت. و بعد عده يي از مردم بر سرش سنگ زدند. سومی مرتب به چپ و راست خم می شد. شاید تقلا می کرد که خودش را از گودال نجات بدهد. اما نم توانست. از کله‌اش خون فوراه زد. و بعد نیم ساعت آرام شد و سرش به طرف جلو خم شد و خم ماند. يک نفر سوت کشيد و عده يي هم صلوات فرستادند.
آخوند از سکو پايين آمد و به همراه پاسداران محافظ اش ميدان را ترک کرد.

چرا "گنجی" می گوید -«در خارج از کشور اپوزسیون، وجود ندارد»؟

ستار لقایی می نویسد:
چرا "گنجی" می گوید -«در خارج از کشور اپوزسیون، وجود ندارد؟
شما احتمالا "اکبر گنجی" را می شناسید! و یا حد اقل با نامش آشنا هستید.
او وقتی در ایران زندگی می کرد، به خاطر نوشته هایش، نظراتش و اعتراض هایش علیه بعضی از آحاد حکومت اسلامی، نویسنده یی مطرح بود. مطرح و منتقد. اما منتقدی که جزو "خودی"ی ها بود، و با مصونیت «خودی»ها...
او بی آن که خود و پیشینه اش را نقد بکند، وقتی "طبل اصلاحات"! نخستین صداهاش را در جامعه رها کرد، اجرای نقش «منتقد» را، در باغ وحش حکومت آخوندی، بر عهده گرفت و به شیوه ی "بیشتر خواهان"ِ همان حکومت، و به منظور رسیدن به قافله، -شاید!- دست به قلم برد و با بیانی "ملیح" و با "ایما و اشاره" و "احتمالا" و "شاید" و "اما" و "گویا" به انتقادهای سطحی از عملکرد حکومت اسلامی پرداخت، و خیلی زود در حصار بسته ی رسانه های داخلی و جو خفقان و سانسور عمومی، نامش در سطح جامعه مطرح شد و خوانندگانی نیز یافت. سانسور آخوندی، در شرایطی که تیغ تیز اش، کلمه ها را درو می کرد و حتی نشریات جدول و سرگرمی را نیز به محاق توقیف می انداخت، از کناره ی مطالب "گنجی" و چند "گنجی" دیگر با احتیاط می گذشت و اجازه می داد که "او" و "او"های دیگر، دریچه های اطمینان مخازنی بشوند که بخاراتش، متراکم و فشرده بود و هر روز با گسترش موج نا رضایی و رجحان سیر صعودی خشم مردم، به ویژه روشنفکران و دانشگاهیان، آموزگاران و دبیران، جوانان، زنان، کارگران، روستاییان، کارمندان، و در یک کلام، «همه ی زحمتکشان و محرومان جامعه»، و حتی طبقه ی متوسط، میزان تراکم بخارات، افزایش غیر قابل کنترل می یافت.
حکومت اسلامی در آن برهه از زمان، به سوپاپ اطمینان "گنجی" و "گنجی"ها نیاز مبرم داشت. و اگر "گنجی" و "گنجی"ها، نبودند، ناچار بود، برای نجات خودش و به منظور تدوام حکومت "قهقرایی"اش، "گنجی"هایی خلق کند.
از این رو بر وسعت عمل "گنجی"ها افزوده شد، و آن ها تا حد "عالی جناب خاکستری" و "عالی جناب سرخ پوش" پیش رفتند و منشأت شان، خوانندگان بیشتری پیدا کرد و موج فزاینده یی یافت. و همین موج فزاینده، سبب شد که الیگارشی آخوندی نگران بشود، نه از "گنجی"ها، چرا که آنان خودی بودند. بلکه از رسوخ طیفی تازه از نویسندگان جوان، با افکاری متفاوت، در رسانه ها...
از این رو الیگارشی آخوندی، برای مقابله با این موج که در حال خیزش و تزاید بود، فیلترهایی بر ورودی رسانه ها نصب کرد و برای خودی ها خط قرمزی ترسیم نمود و مقرر داشت که "اصلاح طلبان"!! از خط قرمز تجاوز نکنند. و بسیاری از "منتقدان خودی" پذیرفتند و از خط قرمز عدول نکردند، اما در این میان "اکبر گنجی" چموشانه از خط قرمز عبور کرد و تا آن جا پیش رفت که اندیشه ی حذف "ولی فقیه" و رفتن خامنه ای، بر گفتار و نوشته هایش، سایه یی محو افکند. و همین سایه ی محو، موجبات زندانی شدنش را فراهم آورد.
او به زندان رفت. اما زندان "خودی". زندانی که با دیگر زندان های الیگارشی آخوندی، قابل مقایسه نبود. و رفتار زندانبان ها نیز، با او، نسبت به رفتار آن ها با دیگر زندانیان، کاملا متفاوت بود. با او چون صاحب خانه برخورد و رفتار می شد. به دیگر کلام هیچ وجه مشترکی بین او و دیگر زندانیان وجود نداشت. او به کتابخانه، کاغذ، قلم، و منابع و مآخذ لازم، برای پژوهش و نگارش، دسترسی داشت. لباس خودش را می پوشید. غذای زندان را نمی خورد. از امکانات بهداشتی فوق العاده یی برخوردار بود. تلفن موبایل در اختیارش بود. همه از بیرون از زندان، می توانستند به سادگی با او تماس بگیرند و بالعکس. هرگاه هم که لازم بود، به مرخصی می رفت و زندانبان برای بازگشتش به زندان، هیچ پیش شرطی قایل نمی شد.
"اکبر گنجی" در همان زندان "مانیفست جمهوری خواهی" را نوشت و زندانی بود که این مانیفست، در سطح وسیعی، منتشرشد و مدت ها در رسانه های گروهی، به ویژه سایت ها و وبلاگ های اینترنتی مورد بحث و گفتگو قرار گرفت. تا آن جا که حتی داریوش همایون، وزیر اسبق اطلاعات و جهانگردی و مدافع و مبتکر حزب مشروطه، در گفتگویی با رادیوی صدای ایران، در لس آنجلس، نسبت به آن، روی خوش و موافق نشان داد و تنها ایرادی که بر آن، وارد دانست، این بود که بر خلاف گفته ی گنجی، «اسقرار دموکراسی در ایران با سلطنت هم، امکان پذیر هست».
از این طریق "اکبر گنجی" در درون و برون از ایران بازوهای تبلیغاتی بی شماری یافت.
من، همان زمان که این جزوه، منتشر شد، آن را خواندم. و از تبلیغاتی که پیرامون آن به راه انداخته بودند، شگفت زده شدم، زیرا مطلب تازه یی که پیشتر از آن منتشر نشده باشد، در «مانیفست جمهوری خواهی» ندیدم. نظایر این جزوه، طی صد ساله ی اخیر، هزاران مقاله و کتاب در جهان نوشته و منتشر شده است.
به هر روی، توجه برخی محافل داخلی و خارجی و حمایت گسترده ی دانشجویان و جناح موسوم به اصلاح طلب، از «مانیفست جمهوری خواهی» گنجی، موجب شد که الیگارشی آخوندی به طور اعم، و عمله ها و مزدوران «ولی فقیه»، به طور اخص، نسبت به آن موضع بگیرند و در برخوردشان با گنجی تغییرات اساسی بدهند. که نخستین واکنش، محدود کردن آزادی عمل گنجی، در زندان بود. و گنجی در اعتراض به محدودیت هایی که برایش قایل شده بودند، دست به اعتصاب غذا زد و تا آن جا پیش رفت که کارش به بیمارستان کشید.
هم سو با اعمال محدودیت هایی که بر گنجی تحمیل شده بود، خشم او نیز به انفجار توفنده یی تبدیل شد که محصول آن جمله ی معروف او، «آقای خامنه ای باید برود»، بود. و همین جمله که تقلیدی بود از جمله ی «شاه باید بره»، در فضای بسته ی داخل کشور، از "او"، بی آن که استحقاقش را داشته باشد، قهرمانی اصلاح طلب ساخت. قهرمانی که زاییده ی همان حکومت بود.
سر انجام، الیگارشی آخوندی، تصمیم گرفت، از شر «خود ساخته» ی چموشش که از خط قرمز، عبور کرده بود، رها شود. و در و تخته را به هم پیوند زد و قهرمان جمهوری خواهی اش را راهی خارج از کشور کرد.
*
پیش از آن نیز او از خط قرمزهای دیگری عبور کرده بود. که یکی از نمونه های آن، سخنرانی اش، در سپاه پاسداران و در حضور «محسن رضائی»، فرمانده ی اسبق سپاه پاسداران، در سال 1362 ه. ش. بود. او بعد از فتح خرمشهر، وسیله ی نیروهای ایرانی و بیرون راندن نیروهای عراقی از این شهر، خواستار توقف جنگ بود و محسن رضائی و همکاران او را را متهم کرد که سپاه را به ابزار «کنش ها و واکنشهای» سیاسی تبدیل کرده است. او که خود یکی از بنیانگذاران همین سپاه بود، راهش را کشید و از سپاه جدا شد.
این عمل «گنجی» در شرایط جنگ می توانست، به محاکمه ی صحرایی و اعدام او منجر بشود. اما او خودی بود و با وساطت منتظری چنین اتفاقی نیفتاد.
*
گفتم که «گنجی» را راهی خارج از کشور کردند.
و او در نخستین روزهای اقامتش در خارج از کشور، به نحو غیر قابل تصوری مورد توجه رسانه های گوناگون قرار گرفت. روزنامه ها، گاه نامه ها، سایت های انترنتی، رادیوها و تلویزیون های مختلف، برای نشر مطالب "او" و نیز گفتگوی اختصاصی با "او"، با هم مسابقه گذاشته بودند. برایش در نقاط مختلف دنیا، جلسات سخنرانی و گفت و شنود، ترتیب دادند. تظاهرات به راه انداختند. وسیله ی ملاقات او را با دولتمردان و نمایندگان پارلمان، در کشورهای مختلف، فراهم ساختند. سازمان های مختلف، جوایزی به او اهداء کردند. تشکل ها، دانشگاه ها و سازمان های حقوق بشر، درهاشان را به روی او گشودند، حرف هاش را شنیدند و آن ها را بازتاب دادند. و "او" هر چه داشت رو کرد و آن ها که بازوی تبلیغی اش بودند، و آن ها که به او دل بسته بودند، و آن ها که گفتار و نوشته هایش را ترجمه کرده بودند، و آن ها که برای حضورش در محافل بین المللی کوشیده بودند، و آن ها که به خاطر مطرح ساختن "او" هزینه های گزاف پرداخته بودند، پس از مدتی با مردی رویاروی شدند که نه تنها حرف تازه یی برای گفتن نداشت، بلکه آن چه پیشتر گفته بود، با آن چه خود آنان طی سی سال گذشته، گفته اند و نوشته اند، فاصله یی بعید داشت.
بهتر گفته شود، قهرمان آزادی در حکومت اسلامی، در خارج از کشور و در فضای آزاد، کسی بود، متعلق به گذشته که می باید در انتها و یا در بهترین شرایط، در میانه ی صف می ایستاد.
اما آیا "او"، قانع به ایستادن در جایگاه خودش بود و یا هست؟ یا هنوز در حال و هوای قهرمانی سیر می کند؟
یادم هست چند سال پیش پسر یکی از دوستان قدیمی من که از مشهد به لندن آمده بود، ادعا داشت که در رشته ی «دو» صد متر می تواند فعال باشد و می گفت که در بین دانش آموزان مشهدی اول شده است. یکی از دوستان من از او پرسید: «رکوردت چقدر است؟»
او جواب داد: «13 ثانیه.»
دوست من خنده اش گرفت و به او گفت: «پسر جان! در لندن فقط در منطقه ی "هرین گی" بیش از 100 دانش آموز 100 متر را در کمتر از 12 ثانیه می دوند. تو برای مکانی که در آن زندگی می کرده یی، ممکن است قهرمان باشی، اما این جا، حتی برای شرکت در مسابقه هم، انتخاب نخواهی شد. مرد یک چشم است فقط در شهر کوران، می تواند پادشاه باشد.»
"گنجی" نیز اگر خوش شانس باشد، می تواند در میانه ی صف، به قهرمانی از دست رفته اش بیاندیشد. صفی بس طولانی از فرهیختگانی که بعضا بیش از نیم قرن است که برای کسب آزادی و رسیدن به مردم سالاری مبارزه کرده اند و هنوز هم با تمام توان و با پرداختن بهای سنگین، که گذر عمر حداقل آن است، مبارزه شان را پی گیر و پر کوش ادامه می دهند. بسیاری از این ها با "اکبر گنجی" تفاوت های فاحشی دارند، که کمترین آن، داشتن پیشینه یی روشن است و قابل دفاع.
بیشتر این فرهیختگان، به سان "گنجی" از دل حکومت اسلامی سر بر نیاورده اند، و در یک دوره، شریک و کارگزار دست دوم الیگارشی آخوندی و از پایه گذاران سپاه مخوف پاسداران نبوده اند. الیگارشی فاسدی که طی سی سال، موجبات سقوط همه ی ارزش های اخلاقی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی را، در سر زمین ما فراهم آورده است.
اما ظاهرا "گنجی" دوست نمی دارد در صفی بایستد که پیش از او، و مرجح بر او، انسان هایی ارزشمند، فعال بوده اند و هستند. به صلاح او هم، نیست که در این صف بایستد. شاید اگر "گنجی" ره روان راه آزادی و مبارزان خاج از کشور را به درستی و آنچنان که هستند، می شناخت، هرگز پای از ایران به بیرون نمی گذاشت.
به راستی "گنجی" چه دارد که در رویارویی با نویسنده، شاعر، محقق و منتقد صاحب فکر و صائب نظری مثل اسماعیل نوری علاء ارائه بدهد. و چه گونه می تواند، بیش از نیم قرن فعالیت های ادبی، هنری و سیاسی او را در مقیاس با خودش درک کند و یا با آن به رقابت بپردازد.
گنجی حتما نوری علاء را می شناسد و می داند که او از اعضای مؤسس و منشی و عضو نخستین هیئت دبیران کانون نویسندگان ایران بوده است. کانونی که در شرایط اختناق نفس گیر، علیه سانسور به مبارزه برخاست و مبارزاتش، به لغو تصمیم دولت وقت، مبنی بر بازبینی ی آثار ادبی و هنری، پیش از چاپ، منجر شد. و این یکی از نکات روشن کارنامه ی نوری علاء است.
یک نمونه ی دیگر ارائه می دهم. "گنجی"، این کارگزار اسبق حکومت جنایتکار آخوندی، در رویارویی با «حسن جداری»، مبارز صدیقی که بیش از نیم قرن، مبارزه ی بی امان او، علیه استعمار و استثمار و دیکتاتوری مذهبی و سلطنتی، کارنامه ی درخشان اش را به ضرب المثل تبدیل کرده است،چه حرفی برای گفتن دارد!؟ ...
و یا "گنجی" در مقایسه با مبارزات برجسته ترین طنز نویس ایران، «هادی خرسندی» که هستی و جوانی اش را در راه مبارزه با الیگارشی آخوندی صرف کرده است، در کجا ایستاده است!؟ مقایسه ی این دو با هم، مقایسه ی فیل و فنجان نیست، بلکه سخن از فنجان است، در برابر کوه دماوند. هادی خرسندی به عنوان شاخص ترین طنز نویس ایرانی، در ادبیات ایران جایگاه منیع و شایسته یی را به خود اختصاص داده است، با پیشینه یی که شرف انسانی کارنامه ی آن است، ولی آیا گنجی می تواند پیشینه اش را توجیه کند.
از عباس سماکار که در رژیم شاه و شیخ، هردو، برای کسب آزادی و رفع جور و ستم از جامعه، تا پای جان کوشیده است، و به هر دو حکومت یک «نه»ی تاریخی گفته است، می گذریم. "او" در مقایسه با جوان ترها چه دارد که بگوید!؟ در مقایسه با کوشش های خردمندانه ی بهرام رحمانی.
کارنامه ی نگارشی بهرام رحمانی و اهدافش، چه امروز و چه دیروز، نه تنها بی غش و پاکیزه، بلکه شفاف و درخشان است.
همین بهرام رحمانی در پژوهشی افشاگرانه در باره ی سپاه مخوف پاسدارن، گنجی را به تصویر می کشد و می نویسد: «... سپاه پاسداران، برای دفاع از حکومت اسلامی، به تدریج بر دامنه‌ فعالیت ‌های خود در عرصه های تبلیغی، تربیت کادر برای دستگاه حکومتی و نیز اقتصادی افزود و به صورت یک ارگان اقتصادی، تبلیغی و نظامی قوی درآمد. کادرهای عمده و رده بالای حکومت اسلامی، از صفوف این نیرو به مقامات بالایی رسیده اند. اکثریت چهره های سرشناس جناح های حکومت اسلامی، که دیروزو یا امروز برخی از آن ها نماینده مجلس، استاد دانشگاه، شهردار، فرماندار، وزیر وغیره شده اند، در همه ی جنایات این نیرو شریک بوده اند. حتی کسانی هم چون اکبر گنجی، ابراهیم نبوی، سازگارا و افرادی نظایر این ها که صفوف حکومت اسلامی را ترک کرده اند و در خارج کشور به سر می برند، هنوز هم در مورد ابعاد جنایات این نیرو، به خصوص ترورها و قتل عام زندانیان سیاسی، کشتار مردم کردستان، ترکمن صحرا و... یا اظهارنظر نمی کنند و یا این که به طور سربسته و دیپلماتیک در مورد آن ها سخن می گویند...»
از این ها که روشنفکران شناخته شده یی هستند، می گذرم و گنجی را توجه می دهم به چند هزار قهرمان گمنام که در شهر اشرف گران ترین هستی شان، یعنی جانشان را کف دستشان گذاشته اند و بیش از ربع قرن است که دلاورانه، به منظور سرنگونی فرمانفرمایی آخوندی مبارزه می کنند.
"گنجی" چه دارد که به آن ببالد!
چند روز اعتصاب غذا و چند روز زندان!؟ یا ننگ خدمت در سپاه پاسداران و همکاری با حکومت اسلامی، که با هیچ رنگی پاک نمی شود.
ننگی که موجب شد، در روزهای مسجونیتش، بسیاری حاضر نشدند، از حقوق شهروندی او دفاع بکنند. از جمله خود من.
آن روزها دوستانی به حمایت از او نامه یی تهیه کرده بودند و از من هم خواستند که پای آن، در حمایت از گنجی، امضایم را بگذارم. من عذر خواستم. زیرا معتقد بودم که دعوای او و فرمانفرمایی آخوندی، دعوایی خانوادگی است و به مردم ایران ربطی ندارد، و به دوستانم گفتم چه گونه می شود از کسی دفاع کرد که هنوز گذشته ی خودش را نقد نکرده است!؟ به جای گنجی می باید از حقوق شهروندی صدها تن که «بی جرم و بی جنایت» در سجن های سیاه جنایتکاران حاکم بر ایران، مسجون هستند، دفاع کرد. از کسانی که در زندان مخوف عادل آباد شیراز، سخت ترین و وحشتناک ترین شکنجه ها را تحمل می کنند.

و باری برگردیم به گنجی و موقعیت امروز او.
"گنجی" از حافظه ی بیشتر ایرانیان، در داخل کشور، زدوده شده است. بیانیه هایی که دانشجویان ایرانی، در ایران، در شرایط تلخ و وحشتناک اختناق و جو «پلیسی – امنیتی»ی حاکم بر جامعه انتشار می دهند، بسیار پیشروتر از مقالات گنجی است. آن ها در سخنان و نوشته هایشان، حذف فرمانفرمایی آخوندی و استقرار حاکمیت مردم و آزادی های اساسی، بر اساس اعلامیه ی جهانی حقوق بشر، و جدایی دین از دولت را خواستارند، و برایشان حذف حکومت اسلامی، با تمام نهادهایش، از زندگی مردم، مقدم بر هر ملاحظه یی است، و ولایت فقیه و نهادهایش را با نفرت پاسخ می دهند.
اما گنجی در فضای آزاد خارج از کشور، موضوع زندانیان عقیدتی و دینی و قومی، سنگسار و اعدام های بسیار، به ویژه کودکان، سقوط اخلاقیات، بهداشت، فرهنگ و اقتصاد را رها می کند، و موضوعی را مورد امعان نظر قرار می دهد، که نه در داخل و نه در خارج از کشور، معضل مردم ایران شناخته نمی شود. موضوع حقوق همجنسگرایان. و تا آن جا پیش می رود که اظهار نظرهای شخصی، به نام کدیور را، که فکر می کند «روشنفکر دینی» است، به چالش می خواند. جوری که انگار در ایران همه ی مشکلات حل شده است، هیچ درد بی درمان دیگری وجود ندارد، شکم ها همه سیر است، زندان ها تعطیل شده است، اعدام و حذف جسمانی مخالفان حکومت، احتمالا در داستان ها اتفاق می افتد، امنیت برقرار است و مردم «درهای خانه هاشان را نمی بندند و قفل افسانه یی بیش نیست». و کودکان خیابانی را، در تواریخ می توان جست و بیش از سیصد هزار تن، از زنان کشور ما، فقط در تهران، به بهای شیشه یی شیر، برای سیر کردن شکم کودک گرسنه شان، و یا چیزی شبیه به این، بر سر بازار، تن نمی فروشند.
انگار که ما زادگان و شهروندان کشورهایی چون نروژ، دانمارک، و یا سوئد هستیم و هیچ دردی نداریم و هیچ غصه یی ما را آزار نمی دهد، الا این که همجنسگرایان کشورمان نمی توانند، آزادانه با هم عشقبازی کنند!؟ چه درد بزرگی!؟ چه فاجعه ی بزرگی برای حقوق بشر!؟!
باری "گنجی" مردی که به خاطر مواضعش، در داخل کشور، می رفت که قهرمان بشود، اکنون در خارج از کشور، در یافته است که تشریف قهرمانی، برای تنش بسیار گشاد است. پس باید به جایگاه واقعی خودش قانع باشد و در میانه ی صف بایستد. اما او به جایگاه واقعی خودش قانع هست!؟
به نظر نمی رسد. و شاید از همین رو است که می کوشد دیگران را نفی کند و با بیان این که «در خارج از کشور، اپوزسیونی وجود ندارد»، نقش بیش از ده ها هزار تن را که منفردا و یا در تشکل های سیاسی، حقوق بشری و حتی فرهنگی و هنری، قریب سی سال، مبارزه کرده اند، زایل می کند، تا به نقش خودش اهمیت بدهد. همان ده ها هزار تنی که با توسل به نهادهای بین المللی و حقوق بشری و با مبارزات مدنی موجب شدند که "گنجی"ها، در زندان نپوسند و بتوانند به جهان آزاد نقل مکان کنند.
به راستی به همین سادگی می شود، نقش شورای ملی مقاومت، سازمان مجاهدین خلق، چریک های اقلیت، حزب دموکرات کردستان، کومله، بلوچ ها، آذری ها، کردها، و ده ها تشکل آشکار و پنهان دیگر را نادیده انگاشت!؟
***
در پایان این مقال ضروری است از گنجی درباره ی نقشش در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی پرسش بشود.
او تا سال 1363 ه. ش. عضوی از سپاه مخوف، سرکوبگر و انسان ستیز حکومت اسلامی بوده است. طی این مدت، او در این سپاه چه می کرده است؟
گنجی به اعدام های سال 1367 و قتل عام ها و قتل های زنجیره یی در حکومت اسلامی اعتراض می کند، اما درباره ی اعدام و بازجویی های خونین سال های 60 و 62، و کشتارهای سال های 1357 و 1358 و نیز کشتارهای سپاه در کردستان، ترکمن صحرا و بسیاری دیگر از نقاط ایران سکوت می کند. آیا این سکومت بدان معنی است که او یکی از عوامل سرکوب مردم بوده است؟ کسانی ادعا کرده اند، که گنجی در سال های 60 تا 62 جزو بازجویان اوین بوده است!؟ آیا این ادعاها مقرون به حقیقت است!؟
و این پرسش نیز پیش رو است که چرا اکبر گنجی تا کنون درباره ی ماجرای وحشتناک گرفتن خون محکومین به اعدام، پیش از اعدام و ارسال خون ها، برای مجروحین جنگ ایران و عراق و نیز تجاوز پاسداران به دختران باکره ی محکوم به اعدام، سخنی نگفته است؟ آیا این جنایت ها قابل اغماض است!؟ و یا اکبر گنجی این حوادث را چون مربوط به دوره ی فعالیت خودش در سپاه هست، می خواهد انکار بکند!؟ و یا درباره ی آن ها فاقد آگاهی است!؟
و پرسش دیگر این که، شخصی که از میانه ی طبقات محروم و از نازی آباد، برخاسته است، چه گونه حاضر می شود در سپاه پاسداران، در قم، به تدریس مسایل عقیدتی که قتل و کشتار، کمترین آن هاست، بپردازد!؟ و عیله طبقه ی خودش قیام کند!؟کاش گنجی دل به دریا می زد و صادقانه به این پرسش ها پاسخ می گفت.